ဇြန္ (၆) အလုပ္သမားအေရးအခင္း

၁၉၇၄ ဇြန္လ အလုပ္သမား အေရးအခင္း ႏွင့္ ေက်ာင္းသားမ်ား
ေအာင္ေဝး
ေမ ၂၊ ၂၀၀၉
ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ လက္ေအာက္ ၁၉၇၀ ျပည့္လြန္ ျမန္မာ့နုိင္ငံေရးမွာ စစ္အာဏာရွင္ စနစ္ ဆန္႔က်င္ေရး၊ ဥပေဒတြင္း ဒီမုိကေရစီ လႈပ္ရွားမႈေတြ ဆက္တုိက္ ဆုိသလုိ ျဖစ္ေပၚလာခ့ဲပါတယ္။ မဆလေခတ္မွာ ပထမဆုံး ျပင္းျပင္းထန္ထန္ နဲ႔ ထင္ထင္ရွားရွား ျဖစ္ခ့ဲတ့ဲ လူထုတုိက္ပဲြကေတာ့ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ဇြန္လ အလုပ္သမား အေရးအခင္းပါပဲ။

ျမန္မာ့ဆုိရွယ္လစ္ လမ္းစဥ္ပါတီ (မဆလ) တျဖစ္လဲ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ စစ္အစုိးရဟာ ၁၉၇၃ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလထဲမွာ သူတုိ႔ စိတ္ႀကိဳက္ ေရးဆဲြထားတ့ဲ ဖဲြ႔စည္း အုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံ ဥပေဒကုိ ျပည္လုံးကြ်တ္ ဆႏၵ ခံယူပဲြ ျပဳလုပ္ပါတယ္။

ဒီပဲြမွာ မဆလဟာ ႏုိင္ငံေရး နားမလည္တ့ဲ အႏုပညာသည္ေတြ၊ တတ္သိပညာရွင္ေတြကုိ ခုတုံးလုပ္ အသုံးခ်ၿပီး လူထုလည္ပင္း ဓားေထာက္ကာ သူတုိ႔ဥပေဒကုိ တဖက္သတ္ အတည္ျပဳလုိက္ၾကပါတယ္။ ဒါဟာ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးမွာ ျပည္သူလူထု ဆႏၵအမွန္ မဟုတ္တ့ဲ ၁၉၇၄ စစ္တပ္ ဖဲြ႔စည္း အုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံ ဥပေဒ ေပၚထြက္လာခ့ဲတာပါပဲ။

အဲဒီအေျခအေနမွာ တတုိင္းတျပည္လုံး၊ တုိင္းရင္းသား ျပည္သူတရပ္လုံးရဲ႕ ဘ၀ အေထြေထြဟာ အေတာ့္ကုိ ခြ်တ္ခ်ဳံက်ေနခ့ဲပါၿပီ။ ဆင္းရဲ က်ပ္တည္းတ့ဲ ဒဏ္ကုိ ေအာက္ေျခလူထုက အလူးအလဲ ခံေနရတ့ဲ အခ်ိန္ပါ။ အထူးသျဖင့္ ၿမိဳ႕ေန အလုပ္သမားေတြရဲ႕ ဘဝဟာ ရင္နင့္စရာ အျဖစ္ဆုိးေတြနဲ႔ ရင္ဆုိင္ တုိးေနရပါၿပီ။

အဲဒီလုိ လူထုရဲ႕ အေထြေထြ အက်ပ္အတည္း ၾကားမွာပဲ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ မတ္လထဲမွာ ရန္ကုန္ ဝိဇၨာ ႏွင့္ သိပၸံ တကၠသုိလ္ RASU (ယခု ရန္ကုန္တကၠသုိလ္) အနီးမွာ ရိွတ့ဲ ကမာရြတ္ ရဲစခန္း မီးရိွဳ႕မႈ ေပၚေပါက္လာခ့ဲပါတယ္။

အျဖစ္အပ်က္ကေတာ့ အေဆာင္ေန ေက်ာင္းသားတဦးကုိ ခါးပုိက္ႏိႈက္နဲ႔ မွားၿပီး ရဲက ဖမ္းလုိက္တာက စတာပါ။ ကမာရြတ္ ရဲစခန္းမွာ ရဲေတြက အဲဒီေက်ာင္းသားကုိ ရုိက္ႏွက္ စစ္ေဆးၾကတယ္။ ဒါကုိ ေက်ာင္းသားထုႀကီးက မခံမရပ္ႏုိင္ ျဖစ္ၿပီး ကမာရြတ္ရဲစခန္းကုိ ဝုိင္း၊ ရုိက္ႏွက္ စစ္ေဆးတ့ဲ ရဲေတြကုိ ေဖာ္ထုတ္ အေရးယူေပးဖုိ႔ ေတာင္းဆုိ ဆႏၵျပၾကပါတယ္။

စခန္းမွဴး နဲ႔ အာဏာပုိင္ေတြဘက္က အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ေပးမႈ မရိွတ့ဲအျပင္ ေက်ာင္းသားေတြ အေပၚ မေခ်မငံ ဆက္ဆံတ့ဲအတြက္ ေက်ာင္းသားထုႀကီးက ကမာရြတ္ရဲစခန္းကုိ မီးရိွဳ႕ ဖ်က္ဆီးပစ္လုိက္ၾကပါေတာ့တယ္။

ကမာရြတ္ရဲစခန္း မီးရိွဳ႕မႈ ျဖစ္ၿပီး သိပ္မၾကာလုိက္ပါဘူး၊ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ေမလ နဲ႔ ဇြန္လေတြ အတြင္းမွာ တနုိင္ငံလုံး အတုိင္းအတာနဲ႔ အလုပ္သမားေတြရဲ႕ အုံၾကြမႈႀကီးေတြ ဆက္တုိက္ ေပၚေပါက္လာပါေတာ့တယ္။

အေစာဆုံး ေပၚထြက္လာတ့ဲ အလုပ္သမားထု ဆႏၵျပပဲြေတြကေတာ့ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ မတ္လ ပလိပ္ ခ်ည္မွ်င္ နဲ႔ အထည္စက္ရုံ၊ ဧၿပီလ မႏၱေလးၿမိဳ႕က အစုိးရပုိင္ သစ္စက္ေတြမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေမလထဲ ေရာက္ေတာ့ ၁၃ ရက္ေန႔ ျမစ္ငယ္ မီးရထား တဲြျပင္စက္ရုံ နဲ႔ ရြာသစ္ႀကီး ခ်ည္မွ်င္ နဲ႔ အထည္စက္ရုံ၊ ေမလ ၁၇ ရက္ မိတၳီလာ ဆည္ေျမာင္း ဦးစီးဌာန စက္မႈလုပ္ငန္း၊ ေမလ ၁၈ ရက္ မႏၱေလး ကုန္းလမ္း ပုိ႔ေဆာင္ေရး ကုန္စည္ဌာနခဲြ အဲဒီ ေနရာ အသီးသီးမွာ အလုပ္သမား သပိတ္ေတြ ဆက္တုိက္ ေပၚထြက္လာပါတယ္။

၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ဇြန္လထဲမွာ ျမစ္ငယ္ မီးရထား စက္ေခါင္းရုံက စလုိက္တ့ဲ အလုပ္သမား သပိတ္ဟာ တႏုိင္ငံလုံးကုိ ပ်ံ႕ႏွံ႔ ကူးစက္သြားၿပီး ႏုိင္ငံလုံးဆုိင္ရာ အေထြေထြ အလုပ္သမား သပိတ္ႀကီး အျဖစ္ ေရာက္ရိွသြားခ့ဲပါတယ္။

မႏၱေလး၊ ျမစ္ငယ္ အစ ေခ်ာက္၊ ေရနံေခ်ာင္း၊ စစ္ကုိင္း အလယ္ ရန္ကုန္၊ သံလ်င္ အဆုံး တျပည္လုံးက စက္ရုံ အလုပ္ရုံေပါင္း ၁၂၈ ခု သပိတ္ေမွာက္ ဆႏၵျပခ့ဲၾကတ့ဲ တုိက္ပဲြပါပဲ။

ဇြန္လ ၆ ရက္ ရန္ကုန္ အလုပ္သမား တုိက္ပဲြမွာ အလုပ္သမားေတြဘက္က အလုပ္သမားထုနဲ႔ ျပည္သူ တရပ္လုံးအတြက္ ကုန္ေစ်းႏႈန္း က်ဆင္းေရး၊ ဆန္ လုံေလာက္စြာ ရရိွေရး၊ လုပ္ငန္းခြင္ အႏၱရာယ္ ကင္းရွင္းေရး၊ ေနစရာ အိမ္ခန္း ရရိွေရး၊ လစာ တုိးျမွင့္ေရး စတ့ဲ အလုပ္သမား အခြင့္အေရးေတြကုိပဲ တရား၀င္ ေတာင္းဆုိခ့ဲၾကတာ ျဖစ္တယ္။

အလုပ္သမားေတြဟာ မဆလ စစ္တပ္ဆီက အာဏာကုိ လုေနတာ မဟုတ္ဘူး ဆုိတ့ဲ အခ်က္ကုိ အလုပ္သမား ေခါင္းေဆာင္ေတြက အစုိးရကုိ ရွင္းျပခ့ဲၾကတယ္။

ဒါေပမ့ဲ မဆလ စစ္အုပ္စုက အလုပ္သမား သပိတ္ႀကီးကုိ လက္နက္နဲ႔ အၾကမ္းဖက္ ၿဖိဳခဲြခ့ဲပါတယ္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ သမုိင္း ခ်ည္မွ်င္ နဲ႔ အထည္စက္ရုံက အလုပ္သမားေတြ၊ ဆင္မလုိက္ သေဘၤာက်င္းက အလုပ္သမားေတြ အမ်ားအျပား ေသေၾက ဒဏ္ရာရခ့ဲၾကပါတယ္။

ဒီတုိက္ပဲြမွာ အလုပ္သမား ေခါင္းေဆာင္ ၁၄၇ ဦး ဖမ္းဆီးခံရၿပီး ေထာင္ဒဏ္ ၇ ႏွစ္ကေန ၁၅ ႏွစ္အထိ အျပစ္ေပးခံခ့ဲရပါတယ္။ အလုပ္သမား ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားလည္း အလုတ္ျဖဳတ္ခံၾကရပါတယ္။

မဆလ အစုိးရဟာ အလုပ္သမား သပိတ္ကုိ ကြန္မန္ဒုိတပ္ေတြ သုံးၿပီး ႏွိမ္နင္းခ့ဲတာပါ။ စားစရာ ဆန္ ေတာင္းေနတ့ဲ အလုပ္သမားေတြကုိ စစ္တပ္က ကဲ ေဟ့ မင္းတုိ႔ ဆန္ေတာ့ မရဘူး၊ က်ည္ဆံပဲရမယ္ ဆုိၿပီး ပစ္ခတ္ ေခ်မႈန္း၊ ဘက္နက္ လွံစြပ္နဲ႔ အတင္း တက္ထုိးခ့ဲတ့ဲ ျဖစ္ရပ္ပါ။

ဇြန္လ ၆ ရက္၊ ဇြန္လ ၇ ရက္ အလုပ္သမားသပိတ္ကုိ ပစ္ခတ္ ၿဖဳိခဲြေနတ့ဲ ေမာင္းျပန္ ေသနတ္သံေတြ၊ ေပါက္ကဲြသံေတြကုိ တကၠသုိလ္နယ္ေျမထဲကလည္း အတုိင္းသား ၾကားေနခ့ဲရပါတယ္။ ေသနတ္နဲ႔ ပစ္သတ္ခံေနရတ့ဲ အလုပ္သမားေတြထဲမွာ ေက်ာင္းသား မိဘတခ်ဳိ႕လည္း ပါပါတယ္။

အလုပ္သမားေတြ ဆုိတာလည္း ျပည္သူထဲက ျပည္သူေတြပါပဲ။ ျပည္သူရဲ႕ ဒုကၡကုိ ဘယ္တုန္းကမွ မ်က္ကြယ္ျပဳရုိး ထုံးစံ မရိွတ့ဲ ေက်ာင္းသားေတြဟာ ေသြးေျမ အက်ခံၿပီး တုိက္ပဲြဝင္ေနတ့ဲ အလုပ္သမားေတြကုိ ကူညီဖုိ႔ ခြပ္ေဒါင္းအလံကုိ လႊင့္ထူလုိက္ၾကပါတယ္။

တကၠသုိလ္ ေက်ာင္းသားေတြ လမ္းမေပၚ ထြက္လာၿပီး မဆလ စစ္အာဏာရွင္ စနစ္ ဆန္႔က်င္ေရး ေၾကြးေၾကာ္သံေတြ တခဲနက္ ေၾကြးေၾကာ္လုိက္ၾကပါၿပီ။

မဆလ အစုိးရဟာ အလုပ္သမား တုိက္ပဲြထဲကုိ ေက်ာင္းသားေတြ ပူးေပါင္း ပါဝင္လာၿပီ ဆုိတာနဲ႔ ခ်က္ခ်င္း ဆုိသလုိ တကၠသုိလ္ ေကာလိပ္ေတြကုိ ရက္ အကန္႔အသတ္မရိွ ပိတ္ပစ္လုိက္ၿပီး အေဆာင္ေန ေက်ာင္းသားေတြကုိ အမိန္႔နဲ႔ တကၠသိုလ္နယ္ေျမထဲကေန ထြက္ခြာခုိင္းပါေတာ့တယ္။

အလုပ္သမား တုိက္ပဲြေတြကေတာ့ ခ်က္ခ်င္း ေသြးေအးမသြားဘဲ ဇြန္လ ၁၀ ရက္ အမွတ္ ၃ သစ္စက္၊ ဇူလုိင္ ၁ ရက္ ႀကိဳ႕ကုန္း ဘီပီအုိင္ စက္ရုံတုိ႔မွာ ဆက္လက္ ျဖစ္ပြားခ့ဲပါေသးတယ္။

၁၉၇၄ ဇြန္္လ ၆ ရက္ အလုပ္သမားလႈပ္ရွားမႈ တုိက္ပဲြ ေခ်မႈန္းခံခ့ဲရေပမယ့္ အလုပ္သမားထုနဲ႔ ျပည္သူ တရပ္လုံးရဲ႕ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ ဆန္႔က်င္ေရး စိတ္ဓာတ္ေတြကေတာ့ ႀကံ႕ႀကံ႕ခံေနဆဲပါပဲ။ ။

ကိုေအာင္ေ၀း http://laminkhinkhin.blogspot.com/2009/05/blog-post_2025.html မွပါ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္