ဆရာစံတဲ့ေဟ့...ဒို ့မ်ားရဲ့ အာဇာနည္

ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္ဆရာစံပုန္းေအာင္း ခဲ့ေသာ ေက်ာင္းေဆာင္ အိုႀကီး သည္ တိုင္းရင္းသား စည္းလံုး ညီၫြတ္ေရး စိတ္ဓာတ္ ကို ေဖာ္ေဆာင္ေန

မၾကာမီက ရွမ္းျပည္နယ္ (ေျမာက္ပိုင္း) ေနာင္ခ်ဳိ ၿမိဳ႕နယ္ သို႔ ေရာက္ရွိခိုက္ ေတာင္သူ လယ္သမား ေခါင္းေဆာင္ ဆရာစံ ပုန္းေအာင္း ေနထိုင္ ခဲ့ရာ ေနာင္ခ်ဳိၿမိဳ႕နယ္ မ်က္ခ်င္းႏု ေက်းရြာ ေက်ာင္း ေလ့လာေရး ခရီး ေရာက္ ခဲ့သည္။ ဆရာစံ သကၤန္း ဝတ္ျဖင့္ အဂၤလိပ္ စစ္တပ္အား ပုန္းေအာင္း ခဲ့ရာ ျပာသာဒ္ေဆာင္ ေက်ာင္းေဆာင္ သည္ ယခုတိုင္ မပ်က္မစီး ထားရွိသည္။ ျပသာဒ္ေဆာင္ ေပၚတြင္ ေလွကား မရွိေတာ့ေပ။ ႏွစ္(၁ဝဝ)ေက်ာ္ သက္တမ္းရွိ ဆရာစံ ေနထိုင္ခဲ့ေသာ ေက်ာင္းေဆာင္၏ နံရံတြင္ ပန္းပု လက္ရာမ်ား ေတြ႕ရသည္။

ဆရာစံသည္ မ်က္ခ်င္းႏု ေက်းရြာတြင္ လံုၿခံဳမႈ မရွိေတာ့ သျဖင့္ ေနာင္ခ်ဳိၿမိဳ႕နယ္၊ ဟိုခိုရြာဘက္ ေရႊ႕ေျပာင္း သည္။ လမ္းတြင္ ငုတ္စူး မိသျဖင့္ ဟိုခိုရြာတြင္ ဖ်ားနာၿပီး ပုန္းေအာင္း နားခို ေနရ သည္။ မသမာသူ တစ္ဦး၏ သစၥာေဖာက္ သတင္းေပးမႈေၾကာင့္ ဆရာစံသည္ ဟိုခိုရြာတြင္ အဂၤလိပ္စစ္တပ္ ဖမ္းဆီးျခင္း ခံလိုက္ရသည္။ ဆရာစံသည္ ဂဠဳန္တပ္ဖြဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ လည္းျဖစ္ သည္။ (၁၉၃၁)ခုႏွစ္ ၊ၾသဂုတ္လ(၂) ရက္တြင္ အဂၤလိပ္တို႔ ဖမ္းဆီးျခင္း ခံရသည္။ ဆရာစံအေရး ေတာ္ပံုတြင္ ပါဝင္ခဲ့ေသာ ဂဠဳန္တပ္ဖြဲ႕ ဝင္မ်ားကို နယ္ခ်ဲ႕ အဂၤလိပ္ အစိုးရက အျပစ္ေပးခဲ့ရာ ဆရာစံ အပါအဝင္ ႀကိဳးဒဏ္ ခံရသူေပါင္း(၃ဝ၂)ဦးႏွင့္ တစ္သက္ တစ္ကြၽန္း ဒဏ္ခံရသူေပါင္း (၈၉ဝ)ရွိသည္။

ဆရာစံသည္ ေရႊဘိုခ႐ိုင္၊ ဒီပဲယင္းၿမိဳ႕နယ္၊ သရက္ကန္ အေရွ႕ ရြာ ဇာတိေတာင္ သူလယ္သမားႀကီး ဦးေက်း၊ ေဒၚဖက္တို႔၏ သားသမီး(၅)ေယာက္အနက္ အငယ္ဆံုး သားျဖစ္သည္။ သာယာဝတီ ခ႐ိုင္သို႔ ဆရာစံ ေရာက္ရွိ ေနခ်ိန္တြင္ ေတာင္သူ လယ္သမား ထုႀကီး တစ္ရပ္လံုးမွာ နယ္ခ်ဲ႕အစိုးရ၏ ဖိႏွိပ္မႈ မ်ဳိးစံုေၾကာင့္ ဆင္းရဲ ဒုကၡ ေရာက္ေနခ်ိန္ျဖစ္ သျဖင့္ နယ္ခ်ဲ႕အစိုးရအားေတာ္လွန္ရန္ သာယာဝတီၿမိဳ႕နယ္၊ အင္းရြာအနီး၊ မန္က်ည္း ကုန္းေက်ာင္းတြင္ ေနထိုင္ကာ ဂဠဳန္တပ္ဖြဲ႕မ်ားကို စတင္ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ (၁၉၃ဝ)ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာ(၂၃)ရက္ေန႔တြင္ ရာဇဝတ္ဝန္မစၥတာ ေရးႏိုးက ဖားေရႊေက်ာ္ ေက်းရြာသို႔ ေစလႊတ္လုိက္ေသာ ပုလိပ္တပ္ဖြဲ႕ကို ဂဠဳန္တပ္က စတင္တိုက္ခိုက္ခဲ့သည္။

ဒီဇင္ဘာ(၂၅)ရက္ေန႔တြင္ ဖားေရႊေက်ာ္ ရြာ၌ ဒုတိယအႀကိမ္ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားသည္။ ပုလိပ္ အဖြဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ ဦးေမာင္ကေလး က်ဆံုးသည္။ ဒီဇင္ဘာ(၃ဝ၊၃၁)ရက္ေန႔မ်ား တြင္ ဆရာစံ၏ ဂဠဳန္ဌာနခ်ဳပ္ တည္ရွိရာ အလံေတာင္ကို နယ္ခ်ဲ႕ အဂၤလိပ္ တပ္မ်ားက တုိက္ခိုက္ သိမ္းပိုက္ လိုက္ၾကသည္။ အလံေတာင္မွ ဆရာစံ ေရွာင္တိမ္း ထြက္သြား ေသာေၾကာင့္ ေတာင္သူလယ္ သမားအေရးေတာ္ပံု ေအးၿငိမ္းသြားၿပီဟု အဂၤလိပ္အစိုး ရကယူဆ ေသာ္လည္း ထိုအေရး ေတာ္ပံုသည္ ဖ်ာပံု၊ ေဒးဒရဲ၊ ဟသၤာတ၊ အင္းစိန္၊ ပဲခူး၊ ျပည္၊ သရက္၊ မင္းဘူး၊ ေတာင္ငူ၊ ရမည္းသင္း၊ ျမင္းၿခံ၊ မိတၱီလာ၊ မႏၲေလး၊ ေရနံေခ်ာင္း၊ ေရႊဘို စသည့္ ခ႐ိုင္ နယ္ပယ္ မ်ားစြာ အထိ ကူးစက္ ပ်ံ႕ႏွံ႔ သြားသည္။ ဆရာစံကို ေနာင္ခ်ဳိၿမိဳ႕နယ္ တြင္ သစၥာေဖာက္ သတင္းေပး မႈေၾကာင့္ ဖမ္းမိ ခံရၿပီး သာယာဝတီ ေထာင္တြင္ ႀကိဳးေပး ခံခဲ့ရသည္။ ဆရာစံကို သတိရေစရန္ ဆရာစံ ပုန္းခိုခဲ့ေသာ မ်က္ခ်င္းႏုဓႏုေက်းရြာ မွ ေရွးေက်ာင္း ေဆာင္အိုသည္ ေနာင္ မယိမ္း မယိုင္ ၿပိဳလြဲ မသြားေစ ရေအာင္ ထိန္းမတ္ျခင္း၊ ေရနံ သုတ္ျခင္းျဖင့္ ျပဳျပင္ ထားသင့္သည္။

ဓႏုေက်းရြာ မ်ားတြင္ တိုင္းရင္းသား စည္းလံုး ညီၫြတ္ေရး စိတ္ဓာတ္ကိုလည္း ျပဆိုေနသည့္ ေရွးေဟာင္း ေက်ာင္းေဆာင္တစ္ခုျဖစ္သလို ဆရာစံစည္း႐ံုးရရွိခဲ့ေသာ ဓႏုတိုင္းရင္းသားေတာင္သူမ်ား ကိုလည္း ထိုနယ္မွ သတိရေစမည့္ေက်ာင္းအိုျဖစ္ေပလိမ့္မည္။

မန္းႀကီး
http://www.hanthawaddy.org/2009/12/blog-post_4318.html မွ တဆင့္ေဖာက္သည္ခ်ပါတယ္။