မ်က္ႏွာဖံုးတပ္ ရန္ကုန္

Wednesday, 01 July 2009 15:39 ေအာင္သက္ဝိုင္း .နံနက္ ၉ နာရီ၊ ရန္ကုန္ လမ္းမႀကီးေတြေပၚမွာ သြားလာေနတဲ့ လူေတြရဲ႕ မ်က္ႏွာေပၚမွာ အျဖဴေရာင္ ႏွာေခါင္းစည္း ဆင္တူေတြနဲ႔ အေရးေပၚ ခြဲစိတ္ခန္း ၀င္မယ့္ ဆရာ၀န္ေတြနဲ႔ တူေနတယ္။

သူတို႔ေတြဟာ ခြဲစိတ္ခန္း၀င္ၾကမယ့္ ဆရာ၀န္ေတြမဟုတ္ပါဘဲ ဘာေၾကာင့္ ဒီလို မ်က္ႏွာဖုံးေတြ တပ္ၿပီး လမ္းမေတြေပၚ သြားလာေနရတာပါလဲ။ အေျဖကေတာ့ ဝက္တုပ္ေကြးလို႔ေခၚတဲ့ A (H1N1) ေရာဂါေၾကာင့္ လို႔ ဆိုရပါမယ္။

ဝက္တုပ္ေကြးရန္ ကာကြယ္သည့္ ႏွာေခါင္းစည္းတပ္ထားသူမ်ားကို ရန္ကုန္ ေနရာအႏွံ႔ ျမင္ေတြ႕ရသည္ (ဓာတ္ပံု - Getty Images)
ကမၻာ့ႏုိင္ငံေပါင္း ၁၁၃ ႏုိင္ငံမွာ လူေပါင္း ၇ ေသာင္းေက်ာ္ ေရာဂါခံစားေနရၿပီး ၃၀၀ ေက်ာ္ ေသေၾက ပ်က္စီးေစခဲ့တဲ့ A (H1N1) ဝက္တုပ္ေကြးေရာဂါ ဗုိင္းရပ္စ္ပိုး ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ပထမဆုံးအႀကိမ္ ကူးစက္ခံရတဲ့ အေၾကာင္း စစ္အစုိးရက ဇြန္လ ၂၇ ရက္ေန႔က တရား၀င္ ေၾကညာလုိက္တာေၾကာင့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေန ျပည္သူလူထု အၾကားမွာ အထိတ္တလန္႔ျဖစ္သြားခဲ့ပါတယ္။

တုပ္ေကြးေရာဂါဆိုတာ အသက္ရႈလမ္းေၾကာင္းကတဆင့္ ကူးစက္ပ်ံ႕ႏွံ႔ႏုိင္တယ္ဆိုတဲ့ အေျခခံ အခ်က္ကို သိရွိထားၾကတဲ့ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေန လူလတ္တန္းစားနဲ႔ အထက္တန္းလႊာ မိသားစုေတြက ေဆးဆုိင္ေတြကို အေျပးအလႊားသြားၿပီး ႏွာေခါင္းစည္းေတြ အလုအယက္၀ယ္ၾကတယ္။

သာမန္အခ်ိန္ေတြမွာ ႏွာေခါင္းစည္းဆိုတဲ့ ပစၥည္းက ေဆးဆုိင္ေတြမွာ မႈိတက္ေအာင္ ထားရၿပီး တလလုံးေနမွ ၁ ခု၊ ၂ ခုေလာက္သာ ေရာင္းရတဲ့ ကုန္ပစၥည္းမ်ဳိးျဖစ္ေပမယ့္္ တုပ္ေကြးေရာဂါ A (H1N1) ဗုိင္းရပ္စ္ပိုး စတင္ကူးစက္ေနၿပီဆိုတဲ့ သတင္းထြက္ေပၚခ်ိန္မွာ လက္မလည္ေအာင္၊ ပစၥည္းျပတ္ ေအာင္ ေရာင္းရတဲ့ ကုန္ပစၥည္းျဖစ္လာပါတယ္။

ေဆးနဲ႔ ေဆးပစၥည္းေတြ အမ်ားဆုံးေရာင္းခ်တဲ့ မဂၤလာေစ်းမွာေတာ့ ႏွာေခါင္းစည္း လာ၀ယ္ၾကသူေတြ ေယာက္ယက္ခတ္ေနပါတယ္။

“ႏွာေခါင္းစည္း ၁၀ ပုံး၊ မရႏုိင္ဘူး။ က်ေနာ့္မွာ လက္က်န္ ၁ ပုံးပဲရွိတယ္” ဆိုၿပီး တယ္လီဖုန္း ျပန္ေျဖေနတဲ့ မဂၤလာေစ်းအတြင္းက ေဆးဆုိင္ပုိင္ရွင္ အမ်ဳိးသားတဦးရဲ႕ အသံက ေစ်းထဲမွာ က်ယ္က်ယ္ ေလာင္ေလာင္ ထြက္ေပၚေနတယ္။

သူ႔လိုပဲ မဂၤလာေစ်း စတုတၳထပ္မွာ ဖြင့္ထားတဲ့ ေဆးနဲ႔ေဆးပစၥည္းအေရာင္းဆုိင္ ေတြ အားလုံးမွာလည္း ႏွာေခါင္းစည္း ပစၥည္းျပတ္သြားလို႔ ေရာင္းစရာမရွိေတာ့တဲ့အေၾကာင္း ဖုန္းနဲ႔ လွမ္းေျပာတာေတြ၊ လူကိုယ္တုိင္ လာေရာက္ စုံစမ္းတာေတြကို ဒိုင္ခံေျဖရွင္းေနသံေတြကလည္း နားမဆံ့ေအာင္ၾကားေနရတယ္။

ႏွာေခါင္းစည္း ပါကင္ ပုံးႀကီး ၁ ပုံးမွာ ႏွာေခါင္းစည္း အေရအတြက္ ၃၂၀ ပါ၀င္ၿပီး တခုကို ေငြ ၅၀ ပဲ တန္ေပမယ့္ လူေတြထိတ္လန္႔တၾကား ႏွာေခါင္းစည္းေတြ အလုအယက္ ၀ယ္လာခ်ိန္မွာ တခုကို ေငြ ၃၅၀ ကေန ၅၀၀ ထိ ေခၚေစ်းအမ်ဳိးမ်ဳိးေရာင္းၾကတယ္။

လူေတြကလည္း ေစ်းႀကီးတာကို ဂရုမစိုက္အားဘဲ ေခၚေစ်းအတုိင္း ေစ်းမဆစ္ဘဲ ၀ယ္ၾကတယ္။ အေျခ အေနက “လူနာ မ်က္ျဖဴဆိုက္ေလ၊ ဆရာႀကိဳက္ေလ” ဆိုတဲ့ ျမန္မာစကားပုံ တခုလိုပဲ။ ေဆးဆိုင္ ပိုင္ရွင္ေတြ၊ ကုန္သည္ေတြ၊ ႏွာေခါင္းစည္းတင္သြင္းတဲ့ ကုမၸဏီႀကီးေတြအတြက္ အႀကိဳက္ေတြ႕စရာ အေျခအေန ျဖစ္ေနတယ္။

ႏွာေခါင္းစည္းကို ျပည္ပႏုိင္ငံေတြက တင္သြင္းေနရတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အျမတ္ႀကီးစားလို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ ေရာင္းေပးေနတာကိုပဲ ကုန္သည္ပြဲစားေတြ ကုမၸဏီေတြကို ေက်းဇူးတင္ရမယ့္ အေနအထားပါ။

ဒီၾကားထဲ က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာနက အာဏာရွင္ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ထုံးစံအတုိင္း ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ သတင္းကို ျပည္သူလူထုကို အမွန္မတင္ျပဘဲ ထိမ္ခ်န္တာေတြ၊ အမွန္ေဖာ္ျပခ်င္လို႔ သတင္းယူဖို႔ ႀကဳိးစားတဲ့ သတင္းေထာက္ေတြနဲ႔ သာမန္ျပည္သူေတြကို သတင္းအမွန္မရေအာင္ တားျမစ္ကန္႔သတ္တာေတြ လုပ္ေလေတာ့ အတည္မျပဳႏုိင္တဲ့ သတင္းေတြ အမ်ဳိးမ်ဳိးထြက္လာတယ္။

“ဝက္တုပ္ေကြးမိလို႔ သန္လ်င္က ႏွစ္ေယာက္ ရန္ကုန္ေဆးရုံႀကီးမွာ ေရာက္ေနတယ္။ ေဆးရုံႀကီးမွာ ေရာဂါသည္ ေတြေရာက္ေနလို႔ လုံၿခဳံေရးတအားတင္းက်ပ္ထားတယ္” “ဝက္တုပ္ေကြးျဖစ္တဲ့ သူ ၁၆ ေယာက္ေတာင္ ရွိလာၿပီ” “၀က္တုပ္ေကြးေရာဂါျဖစ္လုိ႔ ေျမာက္ဥကၠလာေဆးရုံႀကီးမွာ လူနာေတြ ထပ္ေရာက္လာတယ္” စတဲ့၊ စတဲ့ အတည္မျပဳနုိင္တဲ့ သတင္းရပ္ကြက္ေတြကို ကုိးကားၿပီး အတည္မျပဳႏုိင္တဲ့ သတင္းေတြ အမ်ားႀကီးထြက္ လာတယ္။

က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာနက A (H1N1) ဝက္တုပ္ေကြးေရာဂါနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အသိပညာေပးတာေတြ သတင္းစာနဲ႔ ရုပ္ျမင္သံၾကားကေန ထုတ္လႊင့္ေနေပမယ့္ လူထုၾကားမွာ A (H1N1) အေၾကာင္း သိပ္မသိၾကဘူး။

“၀က္သားတုတ္ထုိးစားရင္ တုပ္ေကြးမိလိမ့္မယ္။ မစားနဲ႔ေနာ္။ သူမ်ားေကၽြးတဲ့ ၀က္သားေတြလည္း မစားနဲ႔ ေနာ္” ဆိုတဲ့ အသက္ ၃၀ ေက်ာ္အရြယ္ ေစ်းသည္မိခင္တဦးက သူ႔ရဲ႕ အသက္ ၆ ႏွစ္အရြယ္ သားငယ္ကို သတိေပးမွာၾကားေနတယ္။

ေစ်းသည္ေတြ၊ တေန႔လုပ္မွ တေန႔စား ဆင္းရဲသားေတြ ခမ်ာမွာေတာ့ ဝက္တုပ္ေကြးေရာဂါ A (H1N1) ဆိုတာ ဘာမွန္းမသိၾကဘူး။

ဝက္တုပ္ေကြးေရာဂါ အေၾကာင္းဘာမွမသိတဲ့ ျပည္သူလူထုကို စစ္အစုိးရကလည္း ဘာမွရွင္းမျပဘူး။ သူ႔ဟာသူ အစည္းအေ၀းေတြက်င္းပ၊ သူ႔ဟာသူ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြခ်။ အေရးေပၚအစီအစဥ္ေတြနဲ႔ ကပ္ေရာဂါႀကီးျဖစ္လာရင္ ေက်ာ္လႊားဖို႔ အစီအစဥ္တခုတေလမွ ျပည္သူကို ခ်ျပတာ မရွိဘူး။

က်န္းမာေရး ဒုတိယ၀န္ႀကီး ေဒါက္တာျမဦး ႏွာေခါင္းစည္း တပ္ၿပီး တုိက္ပုံ တကားကားနဲ႔ ရန္ကုန္ ေဆးရုံႀကီးမွာ လမ္းေလွ်ာက္ေနတာကို ရုပ္ျမင္သံၾကားက သတင္းအျဖစ္ ျပတယ္။

စာေပစိစစ္ေရးေအာက္မွာ မီဒီယာ အမည္ခံ ေနရတဲ့ ျပည္တြင္း သတင္းဂ်ာနယ္ေတြလည္း ႏႈတ္ဆိတ္ေနရတယ္။ က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာနကို ဝက္တုပ္ေကြးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေမးတုိင္း “အထက္လူႀကီးကို ေမးပါ။ အထက္လူႀကီးက ခြင့္မျပဳရင္ မေျပာႏုိင္ပါဘူး” ဆိုတဲ့ အေျဖကိုပဲ ရၾကတယ္။


အထက္တန္း ေက်ာင္းသားမ်ားလည္း ႏွာေခါင္းစည္းမ်ားျဖင့္ ဝက္တုပ္ေကြးကို ကာကြယ္ေနၾက (ဓာတ္ပံု - Getty Images)
“ကပ္ေရာဂါတခုရဲ႕အစမွာ တန္ျပန္တုံ႔ျပန္မႈေႏွးရင္ အဲဒီကပ္ေရာဂါက လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္ ပ်ံ႕ႏွံ႔ႏုိင္တယ္၊ လူေတြကုိ ကူးစက္ေရာဂါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အခ်ိန္တိုင္း အၿမဲအဆက္မျပတ္ ေျပာဖို႔ လုပ္ရမယ္။ သတင္း အမွန္ေတြကို ဆက္တုိက္ ေျပာေနရမယ္။ ဒါမွ ေကာလာဟလနဲ႔ မတည္ၿငိမ္မႈေတြကုိ ထိန္းႏုိင္မယ္” လို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ ၾကက္ေျခနီအသင္းက ျပန္ၾကားေရး တာ၀န္ရွိသူတဦးကေျပာတယ္။

“ဝက္တုပ္ေကြးက သာမန္တုပ္ေကြးေရာဂါလိုပဲ။ ကုိယ္ပူူႀကီးမယ္၊ ႏွာေစး၊ ေခ်ာင္းဆိုးမယ္၊ လည္ေခ်ာင္းနာ၊ ကုိယ္လက္ ကိုက္ခဲမယ္၊ ေခါင္းကုိက္မယ္၊ အစားမစားခ်င္ဘူး၊ ပ်ဳိ႕အန္ၿပီး ၀မ္းေလွ်ာမယ္။ ေရာဂါျပင္းထန္ လာရင္ေတာ့ အဖ်ားေတြ တအားတက္မယ္။ ေခ်ာင္းဆိုးၿပီး ေမာပန္းပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ မယ္။အသက္ရႈက်ပ္ၿပီး ဂနာမၿငိမ္ျဖစ္မယ္။ ေနာက္ဆုံးသတိလစ္ၿပီး အသက္ဆုံးရႈံးတဲ့အထိ ျဖစ္မယ္” လို႔ ရန္ကုန္တုိင္း က်န္းမာေရး ဦးစီးဌာနက ဆရာ၀န္တဦးက A (H1N1) နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ရွင္းျပတယ္။

ဒီတုပ္ေကြးေရာဂါဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ လေလာက္ကတည္းက မကၠဆီကို ႏိုင္ငံမွာ အစျပဳခဲ့ၿပီး ကမၻာတလႊား ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားတာလို႔ သိရတယ္။ အဲဒီတုန္းက ဝက္တုပ္ေကြးလို႔ ထင္ရွားခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ A (H1N1) တုပ္ေကြးလို႔ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕က ေခၚေဝၚခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရ က်န္းမာေရး ဝန္ႀကီးဌာနကေတာ့ ကမၻာ့လူတုပ္ေကြးလို႔ နာမည္ေပးထားတယ္။

ဝက္တုပ္ေကြးေရာဂါကုိ တုပ္ေကြးေရာဂါကု ေဆး၀ါးႏွစ္မ်ဳိးျဖစ္တဲ့ Tamiflu နဲ႔ Relenza ေဆးေတြနဲ႔သာ ကုသႏုိင္ၿပီး ဒီအထဲမွာ Tamiflu ေဆး၀ါးဟာ ဒိန္းမတ္ႏုိင္ငံက ဝက္တုပ္ေကြးေရာဂါ ကူးစက္ခံရသူတဦးကုိ ကုသခဲ့ရာမွာ ေဆးမတိုးတဲ့လကၡဏာ ေတြ႕ရွိရတယ္လို႔ ႏိုင္ငံတကာ သတင္းေတြမွာ ေရးသားထားတာ ေတြ႕ရတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံလို ဖြံ႕ၿဖဳိးဆဲႏုိင္ငံမ်ဳိးမွာ ဝက္တုပ္ေကြးေရာဂါ ကုသဖို႔ ေဆး၀ါးအလုံအေလာက္ ရွိရဲ႕လား၊ ရွိတယ္ဆိုရင္လည္း ကပ္ေရာဂါအသြင္ ေရာက္လာရင္ လူတုိင္းကို ကုသဖို႔ ေဆး၀ါးေတြ အသင့္ရွိရဲ႕လား ဆိုတာက ျပည္သူ လူထုအၾကားမွာ အလြန္စိတ္၀င္တစား သိခ်င္ေနၾကတဲ့ အေၾကာင္းအရာတခုျဖစ္သလို ျပည္တြင္း သတင္းေထာက္ေတြအေနနဲ႔ ေဖာ္ျပခ်င္တဲ့ သတင္းတပုဒ္ ျဖစ္ေနပါတယ္။

စစ္အစုိးရရဲ႕ ဖိႏွိပ္အုပ္ခ်ဳပ္မႈေၾကာင့္ ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး ဒုကၡအမ်ဳိးမ်ဳိး ႀကဳံေတြ႕ေနရတဲ့ ျမန္မာျပည္သူေတြ အတြက္ေတာ့ ဝက္တုပ္ေကြးေရာဂါဆိုးက “ကံဆိုးမသြားရာ မုိးလိုက္လို႔ရြာ ” “ေႁမြပူရာ ကင္းေမွာင့္” ဆိုတဲ့ စကားပုံေတြလို ထိတ္လန္႔တုန္လႈပ္ေစတာကေတာ့ အေသအခ်ာပါပဲ။ http://www.irrawaddy.org/bur/2009-07-01-08-45-45.html