ဘာမွ မထူးဖူး အေရာင္မရွိတဲ့ အာစီယံ

24 July 2009

ထိုင္းႏုိင္ငံ ဖူးခက္ ပင္လယ္အပန္းေျဖ စခန္းၿမိဳ႕မွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ အာဆီယံ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏုိင္ငံမ်ားနဲ႔ မိတ္ေဆြႏုိင္ငံမ်ားရဲ႕ အစည္းအေ၀း ၿပီးဆုံးသြားၿပီး ဒီအစည္းအေ၀းကေန ေဒသတြင္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြ ပိုမိုျဖစ္ေပၚလာမယ္လို႔ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေဒသတြင္းရဲ႕ အဓိကျပႆနာ ၂ ခုျဖစ္တဲ့ ျမန္မာနဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယား အေရးကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေအာင္ျမင္မႈ မရွိခဲ့ဘူးလို႔ ဗြီအုိေအသတင္းေထာက္ ဒန္နီယယ္ ရွာ့ဖ္ (Daniel Schearf) ထိုင္းႏုိင္ငံ ဖူးခက္ၿမိဳ႕ကေန သတင္းေပးပို႔ထားတာကို ကိုရန္ႏုိင္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။

ႏွစ္စဥ္က်င္းပေနတဲ့ အာဆီယံအဖဲြ႕၀င္ ႏုိင္ငံမ်ားနဲ႔ မိတ္ေဆြႏုိင္ငံမ်ားရဲ႕ ၄ ရက္ၾကာ အစည္းအေ၀းကေတာ့ ၿပီးဆုံးသြားခဲ့ပါၿပီ။ ဒီအစည္းအေ၀းကို တက္ေရာက္တဲ့ ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္ေတြဟာ ေဒသတြင္းမွာ အဓိက အေရးပါတဲ့ ကိစၥရပ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သေဘာတူညီခဲ့တယ္လို႔ ထိုင္းႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ကဆစ္ ပီရြမ္ (Kasit Piromya) က ေျပာပါတယ္။ သေဘာတူညီခ်က္ေတြက ပိုမိုထိေရာက္ၿပီး စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြကို အေျခခံတဲ့ အာဆီယံနဲ႔ ေဒသတြင္းမွာ ပိုၿပီးေတာ့ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြ လုပ္ေဆာင္တဲ့ အာဆီယံအဖြဲ႕ ျဖစ္ေပၚလာေအာင္ လုပ္ေပးခဲ့တယ္လို႔ ထိုင္းႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ကဆစ္ ပီရြမ္က အခုလို ေျပာပါတယ္။

“ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြကို တိုးျမႇင့္လုပ္ေဆာင္သြားမွာပါ။ အဲဒီလိုဆုိရင္ ဘ႑ာေရးနဲ႔ စီးပြားေရး အက်ပ္႐ိုက္မႈ၊ အစားအစာနဲ႔ စြမ္းအင္ လုံၿခဳံစိတ္ခ်ရမႈနဲ႔ ကပ္ေရာဂါ ကိစၥရပ္တို႔လို အေရးႀကီးတဲ့ ျပႆနာရပ္ေတြကို အာဆီယံအေနနဲ႔ ထိထိေရာက္ေရာက္ ေျဖရွင္းႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။”

ေဒသတြင္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ စာခ်ဳပ္မွာ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဟီလာရီ ကလင္တန္ (Hillary Clinton) က လက္မွတ္ထိုးၿပီးတဲ့ ေနာက္မွာေတာ့ အာဆီယံအဖြဲ႕ရဲ႕ မိတ္ေဆြႏုိင္ငံ အျဖစ္နဲ႔ေရာ အာဆီယံ ေဒသတြင္းမွာ အေမရိကန္ႏုိင္ငံရဲ႕ ဆက္လက္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တာကို ႀကိဳဆုိတယ္လို႔ ထုိင္းႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးက ေျပာပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အာဆီယံအဖဲြ႕ရဲ႕ ပထမဆုံး လူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႕ တည္ေထာင္ဖို႔ အဖဲြ႕၀င္ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ သေဘာတူညီခ်က္က လူ႔အခြင့္အေရး ကိစၥေတြကို ကာကြယ္ အားေပးႏုိင္ဖို႔အတြက္ အေျခခံအုတ္ျမစ္ ျဖစ္ေစတယ္လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။
အာဆီယံ လူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႕ဟာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြအေပၚ အေရးယူႏုိင္ဖို႔ အာဏာမရွိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အနာဂတ္မွာေတာ့ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္တဲ့ အေနအထားေတြကို တုိးတက္လာလိမ့္မယ္လို႔ ခန္႔မွန္းေနၾကပါတယ္။

အစည္းအေ၀းကို တက္ေရာက္တဲ့ ၂၇ ႏုိင္ငံထဲက ႏုိင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ အေရးကိစၥေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ စိုးရိမ္မႈေတြကို ေျပာဆိုခဲ့ၾကတယ္လို႔ ၾသစေၾတးလ် ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး စတီဖင္ စမစ္သ္ (Stephen Smith) က ေျပာပါတယ္။

ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ ခ်ထားတာကို ခ်ဳိးေဖာက္တယ္ဆုိၿပီး ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို တရားစဲြဆုိ ဖမ္းဆီးထားၿပီး အတိုက္အခံ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသား ၂,၀၀၀ ေက်ာ္ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္း ထားတာေၾကာင့္ ျမန္မာစစ္အစုိးရဟာ ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ ဖိအားေပးတာကို ခံေနရပါတယ္။ ေျမာက္ကိုရီးယား ႏုိင္ငံကေတာ့ သူတုိ႔ရဲ႕ ႏ်ဴကလီးယား စီမံကိန္းကို အဆုံးသတ္ဖို႔အတြက္ ေျပာဆုိေဆြးေႏြးတာကို လက္မခံဘဲ ျငင္းဆန္ေနပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံေရာ ေျမာက္ကိုရီးယား ၂ ႏုိင္ငံစလုံးက ႏုိင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ုိင္းရဲ႕ ေတာင္းဆိုမႈေတြကို လ်စ္လ်ဴ႐ႈေနၾကေပမယ့္လည္း ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးေတြကေတာ့ ၂ ႏုိင္ငံစလုံးကို ျပတ္ျပတ္သားသား ေျပာဆုိခဲ့တယ္လို႔ ၾသစေၾတးလ် ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး စတီဖင္ စမစ္သ္က ေျပာပါတယ္။

“ႏုိင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းရဲ႕ ဖိအားေပးမႈေတြက ျပင္းထန္ၿပီး ၂ ႏုိင္ငံစလုံးကို ဖိအားေတြ ပိုၿပီးေတာ့ သက္ေရာက္ေစပါတယ္။ ၂ ႏုိင္ငံစလုံးမွာ က်ေနာ္တို႔ အခု ေတြ႕ခ်င္တာက ဒီဖိအားေပးမႈေတြကို တုံံ႔ျပန္သြားဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ေျမာက္ကိုရီးယားႏုိင္ငံ အေနနဲ႔ ၆ ႏုိင္ငံ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ပါ၀င္တက္ေရာက္ၿပီးေတာ့ ျမန္မာအစိုးရ အာဏာပိုင္ေတြ အေနနဲ႔လည္း ေရြးေကာက္ပဲြ အေကာင္အထည္ေဖာ္မယ့္ ကိစၥမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို အျပည့္အ၀ ပါ၀င္ခြင့္ျပဳဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။”

တ႐ုတ္၊ ဂ်ပန္၊ ႐ုရွား၊ ေတာင္ကိုရီးယားနဲ႔ အေမရိကန္ႏုိင္ငံတို႔ ပါ၀င္ၿပီး ေျမာက္ကုိရီးယားႏုိင္ငံနဲ႔ ေျပာဆုိေဆြးေႏြးေနတဲ့ ၆ ႏိုင္ငံ ေျပာဆုိေဆြးေႏြးမႈကို အၿပီးသတ္ မဖ်က္သင့္ဘူးလို႔ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ယန္ ဂ်ီးခ်ီ (YANG JIECHI) က ေျပာပါတယ္။

“ေျပာဆုိေဆြးေႏြးေနတဲ့ ကိစၥမွာ အခက္အခဲေတြကို ရင္ဆုိင္ေနရေပမယ့္လည္း အခ်ိန္ကာလ အေတာ္ၾကာကတည္းက ႀကီးမားတဲ့ တုိးတက္မႈတခု ရခဲ့တယ္ ဆိုတာကိုေတာ့ ဘယ္သူမွ ဥေပကၡာျပဳထားလို႔ မရပါဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ မဟာဗ်ဴဟာနဲ႔ ေရရွည္အက်ဳိးစီးပြားကို ၾကည့္ၿပီးေတာ့ ၆ ႏုိင္ငံ ေဆြးေႏြးပဲြကို အျမန္ဆုံး ျပန္စႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ လုပ္ရပါမယ္။ ဒီကိစၥဟာ အလြန္ကို အေရးပါတဲ့ကိစၥ ျဖစ္တာေၾကာင့္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကေတာ့ ဒီေဆြးေႏြးပဲြမွာ ပါ၀င္တဲ့ က်န္တဲ့ ၅ ႏုိင္ငံစလုံးနဲ႔ အနီးကပ္ ဆက္ဆံမႈေတြ ရွိေနပါတယ္။”

ဒီအစည္းအေ၀းမွာ တက္ေရာက္ေနတဲ့ ေျမာက္ကုိရီးယားႏုိင္ငံရဲ႕ ေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ကေတာ့ ႏ်ဴကလီးယား စီမံကိန္း အဆုံးသတ္ေရး ေျပာဆိုေဆြးေႏြးမႈဟာ ၿပီးဆုံးသြားၿပီလို႔ ေျပာၾကားလိုက္ၿပီး အေမရိကန္ အစိုးရရဲ႕ ရန္လိုတဲ့ မူ၀ါဒေတြအေပၚ ျပစ္တင္ ေျပာဆုိသြားခဲ့ပါတယ္။ http://www.voanews.com/burmese/2009-07-24-voa1.cfm