ေရွ့ေန အမွဳလိုက္မိလို ့ေထာင္ခ်တာ ကုလက ဒီတိုင္းၾကည့္ေနမွာလား..

အဖိႏွိပ္ခံျမန္မာေရွ ႔ေနမ်ား ကိစၥ ကုလထံတင္ျပမည္။
07 March 2009

ျမန္မာျပည္တြင္း လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ဒီမိုကေရစီေရး လႈပ္ရွားမႈေတြေၾကာင့္ စစ္အာဏာပိုင္ေတြက ဖမ္းဆီးထားတဲ့ သူေတြအတြက္ ေရွ႕ေနလုိက္ေပးလို႔ အဖမ္းခံထားရတဲ့ ေရွ႕ေနႀကီး ဦးေအာင္သိန္းနဲ႔ ဦးခင္ေမာင္ရွိန္တို႔ ျပန္လြတ္လာ ေပမယ့္လည္း အဖမ္းအဆီးခံေနၾကရတဲ့ ေရွ႕ေနေတြနဲ႔ ေရွ႕ေနလိုက္ခြင့္ လိုင္စင္ပိတ္ခံထားရတဲ့ ေရွ႕ေနေတြအတြက္ ကုလသမဂၢနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာကို အသိ ဆက္ေပးသြားမယ္လို႔ ေဟာင္ေကာင္အေျခစိုက္ အာရွလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ (AHRC) က ေျပာလိုက္ပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး AHRC က ျမန္မာေရွ႕ေန ဦးမင္းလြင္ဦး ကို ကိုေက်ာ္ေအာင္လြင္ က ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။

ေရွ႕ေနႀကီး ဦးေအာင္သိန္း နဲ႔ ဦးခင္ေမာင္ရွိန္ တို႔ ျပန္လြတ္လာေပမယ့္လည္း သူတို႔လိုမ်ိဳးပဲ ဖမ္းဆီးခံေနရတဲ့ ေရွ႕ေနေတြ လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ AHRC အဖြဲ႔က ကုလသမဂၢကို တင္ျပဖို႔ရွိတယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ၾကားပါတယ္ခင္ဗ်။ ဒီအေၾကာင္း ရွင္းျပေပးပါ။ -

“ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်။ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ ဒီမိုကေရစီေရး လႈပ္ရွားေနတဲ့သူေတြရယ္၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရးကုိ ကာကြယ္တဲ့သူေတြရယ္ အဲဒီလိုမ်ိဳး အမႈေတြမွာ လုိက္ပါေဆာင္ရြက္တဲ့ ေရွ႕ေနေတြ၊ အက်ိဳးေဆာင္ေတြ ကန္႔သတ္ခံေနရတယ္။ တခ်ိဳ႕လည္း တားျမစ္ခံရတယ္။ တခ်ိဳ႕လည္း အက်ဥ္းေထာင္ေတြမွာ အခု သြားစစ္တဲ့အခါ တရားခံစစ္သလို အစစ္ခံရတဲ့ အေျခအေနေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အဲဒီလိုမ်ိဳး အေျခအေနေတြကို ႏုိင္ငံတကာမွာရွိတဲ့ International Bar Association ရယ္၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ တခါ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ေအာက္မွာရွိတဲ့ လြတ္လပ္ေသာ တရားစီရင္ေရး တရားသူႀကီးမ်ားႏွင့္ေရွ႕ေနမ်ား အသင္းအဖြဲ႔ရယ္ အဲဒါေတြကို က်ေနာ္တို႔ ဒီလာမယ့္ မတ္လ ၁၂ ရက္ေန႔ကေန ၁၈ ရက္ေန႔အထိ ဂ်နီဗာမွာက်င္းပမယ့္ အစည္းအေ၀းမွာ တင္ျပဖို႔အတြက္ က်ေနာ္တို႔ စီစဥ္ထားပါတယ္။”

ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်။ အခုဆိုလို႔ရွိရင္ ဒီမိုကေရစီေရး လႈပ္ရွားသူေတြအတြက္ ေရွ႕ေနအျဖစ္ လိုက္ေပးရင္းနဲ႔ ဖမ္းဆီးခံထားရတဲ့ ျမန္မာျပည္က ေရွ႕ေန ဘယ္ႏွစ္ဦးေလာက္ ရွိပါသလဲခင္ဗ်။ -

“အက်ဥ္းက်ခံထားရတာက ေရွ႕ေန ကိုဖိုးျဖဴ ေခၚ ရန္ႏိုင္ေအာင္ ရယ္၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ညီညီေထြး ရယ္။ အဲဒီႏွစ္ေရာက္ ျဖစ္ပါတယ္။”

ဒီမိုကေရစီလႈပ္ရွားမႈနဲ႔ ပတ္သက္တယ္ ဆိုၿပီးေတာ့ ေရွ႕ေနလုပ္ပိုင္ခြင့္ လိုင္စင္ေတြ ရုတ္သိမ္းခံထားရတဲ့ ေရွ႕ေန ဘယ္ႏွစ္ေယာက္ေလာက္ ရွိပါသလဲခင္ဗ်။ -

“က်ေနာ္တို႔ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ကေနၿပီးေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္အထိေပါ့ေနာ္။ အားလံုး ေရွ႕ေနေပါင္း ၂၀၇ ဦး ရွိပါတယ္။ ၂၀၇ ဦးမွာ တခ်ိဳ႕က သတိေပးခံရတာ ရွိတယ္။ တခ်ိဳ႕က ႏွစ္အကန္႔အသတ္နဲ႔ လိုင္စင္ရပ္ဆိုင္းခံရတာ ျဖစ္တယ္။ တခ်ိဳ႕က်ေတာ့လည္း လံုး၀ကို တရားရံုးခ်ဳပ္ ေရွ႕ေနအျဖစ္ကေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေရွ႕ေနလိုက္ခြင့္လိုင္စင္ ကိုေသာ္လည္းေကာင္း ထုတ္ပယ္ျခင္းခံထားရတဲ့သူေတြ ရွိပါတယ္။ အဲေတာ့ ေရွ႕ေနလိုက္ပါေဆာင္ရြက္ခြင့္ လိုင္စင္ကို ထုတ္ပယ္ခံထားရတဲ့သူေပါင္းက အားလံုး ၁၁၀ ေက်ာ္ေလာက္ရွိပါတယ္ခင္ဗ်။ အဲဒီလိုမ်ိဳး ထုတ္ပယ္လိုက္တဲ့အထဲမွာ သူတို႔အေၾကာင္းျပတာကေတာ့ ဒီလို ထုတ္ပယ္ျခင္းခံရတဲ့လူ အမ်ားစုက မတရားအသင္းေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္ ေဆာင္ရြက္တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ျပင္ပကို သတင္းအခ်က္အလက္ အမွားေတြ ေပးပို႔တယ္။ အစိုးရရဲ႕ ကန္႔သတ္ထားတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္တယ္၊ စတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ေတြနဲ႔ ထုတ္ပယ္ခံထားရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ားစုကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံေရး အေျခခံေၾကာင့္ ဒီလိုမ်ိဳး ထုတ္ပယ္ခံရတာျဖစ္တယ္ ဆိုတာကို က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ရွိရပါတယ္။”

ဟုတ္ကဲ့။ အဲဒီေတာ့ ေရွ႕ေနလုပ္ပုိင္ခြင့္ကို ပယ္ဖ်က္ထားတဲ့ ေရွ႕ေနေတြအတြက္ ေရွ႕ေနလုပ္ပိုင္ခြင့္ ျပန္ေလွ်ာက္ခြင့္ေရာ ရွိပါသလားခင္ဗ်။ -

“ဒီလိုပါ။ အဲဒီလိုမ်ိဳး ေရွ႕ေနလိုက္ပါေဆာင္ရြက္ခြင့္ကို ရုတ္သိမ္းေတာ့မယ္ ဆိုလို႔ရွိရင္ ဘားေကာင္စီ အက္ရွိတယ္။ ပုဒ္မ (၁၀/၁) အရ ဘားေကာင္စီကေနၿပီးေတာ့ တရားစြဲဆို တင္ပို႔ရမွာျဖစ္တယ္။ ဥပေဒေတြအရ တရားရံုးခ်ဳပ္ကို တင္ပို႔ၿပီးေတာ့ တရားရံုးခ်ဳပ္မွာ ခုခံေခ်ပခြင့္ ေပးရမွာျဖစ္တယ္။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းမွာ လိုင္စင္ ရုတ္သိမ္းခံရတဲ့သူေတြ ထုတ္ပယ္ခံရတဲ့ သူေတြက ဒီအခြင့္အေရးကို မရပါဘူး။ အဲေတာ့ တရားရံုးကေနၿပီးေတာ့ မတရားအသင္း အက္ဥပေဒ နဲ႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ရာဇ၀တ္ျပစ္ဒဏ္ တခုခုနဲ႔ပဲျဖစ္ေစ ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္ၿပီးၿပီ ဆိုလို႔ရွိရင္ ေစာေစာကေျပာတဲ့အဆင့္ေတြအတုိင္း မသြားဘဲ တရားရံုးခ်ဳပ္ကေနၿပီးေတာ့ ေရွ႕ေနအျဖစ္ လိုက္ပါေဆာင္ရြက္ခြင့္ကို ထုတ္ပယ္လိုက္တာ ျဖစ္တယ္။ ဒါက က်ေနာ္တို႔ ျပဌာန္းထားတဲ့ ဥပေဒနဲ႔အညီကို မဟုတ္ဘူး ဆိုတာကို က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ရပါတယ္။”

အာရွလူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ (AHRC) က ေရွ႕ေနဦးမင္းလြင္ဦး ျဖစ္ပါတယ္။