ေဒၚစုနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား အားလံုး လႊတ္ေပးဖို႔ လူ႔အခြင့္အေရး မဟာမင္းႀကီး ေတာင္းဆို

16 September 2009
U.N. High Commissioner for Human Rights, South African Navanethem Pillay, September 14, 2009.AP

စက္တင္ဘာ ၁၄၊ ၂၀၀၉။
ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ မဟာမင္းႀကီး နာဗီ ပီေလး (Navi Pillay) က ခြဲျခားဆက္ဆံမႈဆုိတဲ့ ဉာဥ္ဆုိးႀကီးေၾကာင့္ ကမၻာတ၀ွန္း မွာ လူသန္းေပါင္းမ်ားစြာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို ခံေနရတယ္လို႔ ၁၂ ႀကိမ္ေျမာက္ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ ညီလာခံမွာ အဂၤါေန႔က ေျပာၾကားသြားပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈ အမ်ဳိးမ်ဳိးရွိရာမွာ လြတ္လပ္မႈကို ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေရွ႕႐ႈေဆာင္ရြက္ေနၾကတဲ့ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ က်ခံေနရသူ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာရွိတဲ့ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ ရင္ဆုိင္ေနၾကရတဲ့ မတရားမႈေတြ အေၾကာင္းကိုလည္း မစၥ နာဗီ ပီေလးက မီးေမာင္းထုိး ေျပာသြားပါတယ္။ အေၾကာင္းစုံကို ေဒၚလွလွသန္းက တင္ျပေပးထားပါတယ္။

ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ မဟာမင္းႀကီး နာဗီ ပီေလးက သူ ရာထူးလက္ခံၿပီး တႏွစ္ျပည့္တဲ့အခ်ိန္မွာ အခုလို အဖြဲ႕၀င္ ၄၇ ႏုိင္ငံပါ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီရဲ႕ ၁၂ ႀကိမ္ေျမာက္ ညီလာခံမွာ ကမၻာတ၀န္းမွာ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ျဖစ္ေနတဲ့အေၾကာင္း သူ႕ရဲ႕ စုိးရိမ္မကင္း ျဖစ္မႈမ်ားကို လ်ာထား ေဖာ္ျပသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈ အမ်ဳိးမ်ဳိးတုိ႔နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သူက တုိင္းရင္းသားေတြ၊ အမ်ဳိးသမီးေတြ၊ လူမ်ဳိးျခားေတြအေပၚ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈဆုိတဲ့ ဉာဥ္ဆုိးအေၾကာင္း၊ ပဋိပကၡျဖစ္ပြားရာ ေဒသေတြမွာ အရပ္သားေတြအေပၚ ႀကီးေလးတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ က်ဴးလြန္တဲ့အေၾကာင္း၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈ အစဥ္အလာေတြေၾကာင့္ လူေတြရဲ႕ ေမြးရာပါ အခြင့္အေရးေတြ လက္လြတ္ဆုံး႐ႈံးေနရတဲ့ အေၾကာင္းနဲ႔ နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ သြားေရာက္တဲ့ ေျပာင္းေရႊ႕အလုပ္သမားေတြ၊ ဒုကၡသည္ေတြ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈ ခံေနရတဲ့ အေၾကာင္းအျပင္ လြတ္လပ္မႈကို ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေရွး႐ႈ ေဆာင္ရြက္ၾကသူေတြ၊ လူ႔အခြင့္အေရး ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ၾကသူေတြ၊ အာဏာရွင္ေတြကို ေ၀ဖန္ေထာက္ျပၾကသူေတြ အေနနဲ႔ ဖမ္းဆီး အက်ဥ္းခ်ျခင္း၊ ျပန္ေပးဆြဲခံရျခင္း၊ ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပန္းခံရျခင္း၊ ၿခိမ္းေျခာက္ျခင္း၊ ေထာင္ဒဏ္က်ခံရျခင္း၊ သတ္ျဖတ္ခံရျခင္း စသည္တုိ႔ကုိ ရင္ဆုိင္ေနရတယ္ဆိုၿပီး သူက ေျပာၾကားသြားပါတယ္။

လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားၾကသူေတြ ဖိႏွိပ္ခံေနရတယ္ဆုိတဲ့ အပိုင္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ေတာ့ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ က်ခံေနရတဲ့ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေပၚ ျမန္မာစစ္အစိုးရရဲ႕ တရားနည္းလမ္းမက် အေရးယူ အျပစ္ေပးမႈေတြ အေၾကာင္းကို သူ႕ရဲ႕မိန္႔ခြန္းထဲမွာ မစၥပီေလးက အခုလို မီးေမာင္းထုိးျပသြားပါတယ္။

“ျမန္မာအာဏာပုိင္ေတြက ႏုိင္ငံေရး အတုိက္အခံေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိ မၾကာေသးမီက ေထာင္ဒဏ္ စီရင္ခ်က္ခ်ၿပီး ဆုိင္းငံ့အမိန္႔နဲ႔ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ ေနာက္ထပ္ဆက္ခ်ထားတဲ့ ျဖစ္ရပ္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ က်မတို႔ေတြအားလုံး အံ့အားသင့္ တုန္လႈပ္ မိၾက ပါတယ္။ တျခား ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ၂,၀၀၀ ေက်ာ္တို႔နဲ႔အတူ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို မတရားဖမ္းဆီး ခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားတာဟာ ဒီမုိ ကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး ကာလကုိ ေဖာ္ေဆာင္ေနပါတယ္လို႔ ဆုိတဲ့ ျမန္မာစစ္အစိုးရက ေပးထားတဲ့ကတိကုိ ကုိယ္တုိင္ ျပက္ရယ္ ျပဳ ရာ ေရာက္ေစပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား အားလုံးကို ခ်က္ခ်င္းနဲ႔ ႁခြင္းခ်က္မရွိ ျပန္လႊတ္ေပးဖို႔ က်မတို႔ ေတာင္းဆုိပါတယ္။” လို႔ မစၥပီေလးက ေျပာသြားပါတယ္။

ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ က်ခံစဥ္ တားျမစ္မိန္႔ ခ်ဳိးေဖာက္တယ္ဆုိၿပီး ေမလက အေမရိကန္ႏုိင္ငံသား ဂၽြန္ ယက္ေတာ (John Yettaw) အင္းလ်ားကန္ကတဆင့္ ေရကူးၿပီး ေနအိမ္ဆီကုိ လာေရာက္ခဲ့ရာမွာ က်န္းမာေရးခ်ဳိ႕တဲ့မႈ အေၾကာင္းျပခ်က္ေၾကာင့္ လူသားခ်င္း စာနာမႈအရ မစၥတာယက္ေတာကုိ ေနခြင့္ျပဳမိတဲ့အတြက္ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေခါင္းေဆာင္ အေနနဲ႔ ေထာင္ဒဏ္ ၃ ႏွစ္ ၿပီးခဲ့တဲ့လက စီရင္ျခင္း ခံခဲ့ရၿပီး ဆုိင္းငံ့အမိန္႔နဲ႔ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ ၁၈ လ ေျပာင္းလဲ ခ်မွတ္ခံခဲ့ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ထုိစဥ္ကလည္း ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး မဟာမင္းႀကီး မစၥပီေလးက အခုလို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေပၚ ျမန္မာစစ္အစိုးရက တရားနည္းလမ္းမက် ဖမ္းဆီးၿပီး သူမကိုယ္တုိင္ ဘယ္လိုမွ ထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္စြမ္း မရွိတဲ့ ျဖစ္ရပ္ေတြအေပၚ အေျခခံၿပီး စြဲခ်င္တင္ခံရတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္လည္း မစၥပီေလးအေနနဲ႔ သိပ္ကို စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္တဲ့ အေၾကာင္းနဲ႔ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ထံကို သူတုိ႔ရဲ႕ သေဘာထား အျမင္ေတြကို စာေရးသား ေပးပို႔ခဲ့လို႔ ႏွစ္ရွည္ေထာင္ဒဏ္ စီရင္ျခင္း ခံခဲ့ရတဲ့ NLD လႊတ္ေတာ္အမတ္ ၂ ဦး အပါအ၀င္ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္နဲ႔ က်န္ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသား အားလုံးတုိ႔ကုိ ျပန္လႊတ္ေပးဖို႔ မစၥတာဘန္ကီမြန္း (Mr. Ban Ki-moon) နဲ႔အတူ ထပ္ေလာင္း ေတာင္းဆုိတဲ့အေၾကာင္းလည္း မစၥပီေလးက ထုိစဥ္က သူ႕ရဲ႕ေၾကညာခ်က္ထဲမွာ ေဖာ္ျပခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

၁၂ ႀကိမ္ေျမာက္ လူ႔အခြင့္အေရး ညီလာခံမွာ သူေျပာၾကားတဲ့ မိန္႔ခြန္းမွာေတာ့ မစၥပီေလးက လူ႔အခြင့္အေရး ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္သူ ေတြကို အကာအကြယ္ ေပးႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ အစိုးရေတြမွာ တာ၀န္ရွိတဲ့အေၾကာင္း၊ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားမွာ ပါ၀င္ႏုိင္ခြင့္နဲ႔ ႏုိင္ငံေရး လႈပ္ရွားခြင့္တုိ႔ဟာ အေျခခံ လူ႔အခြင့္အေရးေတြ ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ အေနနဲ႔ ဘယ္ေနရာ၊ ဘယ္အခ်ိန္မွာပဲျဖစ္ျဖစ္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ေပးရမယ့္တာ၀န္ ရွိတဲ့အေၾကာင္းလည္း ေျပာၾကား သြားပါတယ္။

“လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ အေနနဲ႔ ဂုဏ္သိကၡာနဲ႔ ယုံၾကည္ကုိးစားမႈကို ဆက္ၿပီး ထိန္းသိမ္းသြားႏုိင္ဖုိ႔က လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ဘယ္ေနရာ၊ ဘယ္အခ်ိန္မွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ျဖစ္ပြားေနတာကို ေတြ႕ရင္ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ တာ၀န္ရွိပါတယ္။ ဒီအကဲစမ္းမႈကို လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီက ရင္မဆုိင္ႏုိင္ဘူး၊ တာ၀န္မယူရဲဘူးဆုိရင္ ကုလသမဂၢ အေပၚမွာနဲ႔ အထူးသျဖင့္ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ အေပၚမွာ အားကုိးအားထားျပဳၾကတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံရသူ အားလုံးအေပၚ တာ၀န္မဲ့ရာ ေရာက္ပါလိမ့္မယ္။” လို႔ မစၥပီေလးက ေျပာၾကားသြားပါတယ္။