ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း မိန္ ့ခြန္း ႏွင့္ ကိုယ္ေရးမွတ္တမ္းမ်ား

(၁၉၄၅ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ စတုတၳအႀကိမ္ေျမာက္ ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္မ်ား အစည္းအေ၀းတြင္
ႁမြက္ၾကားသည့္ မိန္႔ခြန္းမွ ေကာက္ႏုတ္ခ်က္ …)

“ဖက္ဆစ္၀ါဒ ကမၻာမွာ ပေပ်ာက္ေရးကို က်ေနာ္တို ့ရည္႐ြယ္ခ်က္ထဲမွာ ထည့္ထားတယ္။ ကမာၻမွာ အဲဒီ၀ါဒမ်ဳိး ကို တိုက္ဖ်က္မယ့္လူေတြနဲ႔ အျမဲပူးေပါင္းၿပီး အခြင့္အာဏာရတိုင္း ေဆာင္႐ြက္ဖို႔ပဲ။ အထူးသျဖင့္ က်ေနာ္တို႔ တိုင္းျပည္မွာ ဒီ၀ါဒမ်ဳိး လံုး၀မရွိႏိုင္ေအာင္ လုပ္ရမယ္။အာဏာရွင္၀ါဒ၊ လူမ်ဳိးအခ်င္းခ်င္း မုန္းတီးေရး၀ါဒ၊ ဂ်ပန္ျပည္မွာလို စစ္ကသာ လႊမ္းမိုးရမယ္ဆိုတဲ့ စစ္ဖက္အာဏာရွင္စနစ္၊ သက္ဦးဆံပိုင္ ရွင္ဘုရင္စနစ္၀ါဒ၊ အဲဒီ၀ါဒမ်ဳိး အငယ္စားျဖစ္တဲ့ ပေဒသရာဇ္ ၿမိဳ႕စားရြာစား၀ါဒ(Feudalism) အထက္ကသာ ခန္႔ထားၿပီး တိုင္းသူျပည္သား ဆႏၵအရ မဟုတ္ဘဲ တိုင္းသူျပည္သားေတြႏွင့္ ကင္းကြာၿပီး မင္းစိတ္ေပါက္တဲ့ အရာရွိေတြ ျခယ္လွယ္တဲ့ စနစ္ဆိုးတမ်ဳိးရွိေနရင္ အမ်ားျပည္သူတို႔ ဆႏၵႏွင့္ လုပ္ကိုင္ရတဲ့ ဒီမိုကေရစီ၀ါဒ ေခတ္မစားႏိုင္တဲ့ ဖက္ဆစ္၀ါဒ ဆင္တူ႐ိုးမွားေတြ ေပၚလာႏိုင္တယ္။ ဒီ၀ါဒမ်ဳိးေတြ ေပၚလာရင္
တိုင္းသူျပည္သားေတြဟာ လြပ္လပ္ေရး ဆိုတာကို မရႏိုင္ေတာ့ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ဟာ ဒီမိုကေရစီ၀ါဒကိုသာ ေခတ္စားေအာင္ လုပ္ရမယ္။ အဲဒီ၀ါဒမ်ဳိးအရသာ လြပ္လပ္တဲ့ ဗမာႏိုင္ငံ ထူေထာင္ႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားရမယ္။ဒါမ်ဳိးမလုပ္ႏိုင္ရင္ ဗမာျပည္က လူေတြဟာလည္း နစ္နာမယ္။ က်ေနာ္တို႔ ျပည္ကိုလည္း ကမာၻက ၾကည့္ေနလို႔ မရတဲ့တေန႔ ဂ်ပန္နဲ႔ ဂ်ာမနီ၀ိုင္းၿပီး
အႏွိမ္ခံရသလို အႏွိမ္ခံရမယ္ဆိုတာ သတိခ်ပ္ၾကရမယ္။ ဒီမိုကေရစီ၀ါဒသာ လြတ္လပ္ေရးနဲ႔ ဆီေလ်ာ္တယ္။ ဒီ၀ါဒသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို အားေပးတယ္။အဲဒါေၾကာင့္ ဒီ၀ါဒကိုသာ က်ေနာ္တို႔ ရည္႐ြယ္ရမယ္။ ဒါျဖင့္ ဒီ၀ါဒဟာ ဘာလဲဆိုတာကိုလည္း ရွင္းျပခ်င္ေသးတယ္။ က်ေနာ္တို႔ အျမင္အရဆိုရင္ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္မႈဟာ လူတဦးထဲက ေခါင္းေဆာင္မႈမ်ဳိး မဟုတ္ဘဲနဲ႔အဖြဲ႕နဲ႔ ေခါင္းေဆာင္မႈမ်ဳိး ျဖစ္ရမယ္။ အဖြဲ႕ရဲ႕ဆႏၵမဟုတ္ဘဲ ငါ့ဆႏၵ ငါ့သေဘာလုပ္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္မႈမ်ဳိးမဟုတ္ဘဲ၊ အဖြဲ႕ရဲ႕ဆႏၵယူၿပီး အဖြဲ႕ရဲ႕အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာရွိတဲ့ ေခါင္းေဆာင္မႈမ်ဳိး ျဖစ္ရမယ္။
လူမ်ဳိးေရး တရားဟာလည္း ငါ့လူမ်ဳိးမွ ငါ့လူမ်ဳိး၊ တျခားလူမ်ဳိးေတြဟာ ငါ့ေလာက္မျမတ္၊ ငါ့လူမ်ဳိးသာ ကမာၻကိုု ႀကီးစိုးရမယ္ဆိုတဲ့
က်ဥ္းေျမာင္းေသးသိမ္တဲ့ လူမ်ဳိးေရးတရား မဟုတ္ဘဲ ကိုယ့္လူမ်ဳိး ကိုယ္ခ်စ္ခင္ေသာ္လည္း တျခားလူမ်ဳိးမ်ားကို မုန္းတီးျခင္း၊ အထင္ေသးျခင္း မျဖစ္ဘဲ ကမာၻမွာ တုိင္းျပည္အခ်င္းခ်င္း သင့္ျမတ္စြာ တဦးအက်ဳိးတဦး
ျဖစ္ပြားေစေအာင္ ေဆာင္႐ြက္တဲ့ လူမ်ဳိးေရး တရားမ်ဳိးလည္း ျဖစ္ရမယ္။ ဂ်ပန္ျပည္မွာလို စစ္ဘက္က လက္၀ါးႀကီးအုပ္ၿပီး တိုင္းျပည္လႊတ္ေတာ္က ဘာမွအစိုးမရတဲ့ စစ္အာဏာရွင္၀ါဒမ်ဳိး မရွိရေအာင္ စစ္ဖက္ကို တိုင္းျပည္လႊတ္ေတာ္က အုပ္စိုးႏိုင္ခြင့္ရွိရမယ္။ ေနာက္ လြတ္လပ္စြာ ေဖာ္ျပခြင့္ စည္း႐ုံးခြင့္ အစည္းေ၀းေခၚခြင့္နဲ႔ စီတန္းလမ္းေလွ်ာက္ခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ ေတြးေတာခြင့္၊ ကိုးကြယ္လိုရာ ဘာသာ ကိုးကြယ္ခြင့္၊ တရားနဲ႔ မညီေသာ အဖမး္အဆီး အခ်ဳပ္အေႏွာင္မွ ကင္းလြတ္ခြင့၊္ကိုယ္ေရး လြတ္လပ္ခြင့္၊ ကိုယ့္အိမ္ ကိုယ့္ရာႏွင့္ ေနထိုင္ျခင္းကို မတရားသျဖင့္ ေႏွာင့္ယွက္ျခင္းမွ ကင္းလြတ္ခြင့္၊ လူတိုင္း ပညာသင္ၾကားႏိုင္ခြင့္၊ အခမဲ့ ေဆး၀ါး အကူအညီ ရရွိခြင့္၊ မတရားသျဖင့္ စီးပြား ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈမ်ားမွ လြတ္ကင္းခ်မ္းသာခြင့္၊ အလုပ္သမား လယ္သမားမ်ားရဲ႕ အနည္းဆံုး အခြင့္အေရးမ်ားကို အစိုးရမွ ေစာင့္ေရွာက္ေပးျခင္း၊ လူနည္းစု တိုင္းရင္းသားမ်ာ၏ အနည္းဆံုး အခြင့္အေရးမ်ားကို အစိုးရမွ ေစာင့္ေရွာက္ေပးျခင္း၊ တိုင္းျပည္တြင္ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးတိုင္း ကိုယ့္ဘာသာ၊ ကိုယ့္ဓေလ့၊ ကိုယ့္ယဥ္ေက်းမႈ အတိုင္း ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္ခြင့္၊ အိုစာ နာစာ၊ အထိအခိုက္ ေလ်ာ္ေၾကး ရန္ပံုေငြ အစရွိသည္တို႔ကို အစိုးရက ထားၿပီး အိုမင္း၍လည္းေကာင္း၊ နာဖ်ား၍လည္းေကာင္း၊ ထိခိုက္နာက်င္၍ လည္းေကာင္း၊ အလုပ္လုပ္ခ်င္ေသာ္လည္း အလုပ္မရႏိုင္၍ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း မျပဳစြမ္းႏိုင္သူမ်ားသည္ အစုိးရ၏ အေထာက္အပံ့ကို ရရွိခြင့္၊ ဒီမိုကေရစီ အခြင့္အေရးမ်ိဳးေတြလည္း ရွိရမယ္။ အထက္ပါ အခ်က္ေတြဟာ ဒီမိုကေရစီ၀ါဒရဲ႕ အေျခခံေတြပဲလို႔ ယူဆတယ္။ ဒီလို
အေျခခံတရားေတြကို ရည္႐ြယ္ရင္းရွိတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းဟာလည္း ဒီတရားေတြနဲ႔ ညီတဲ့ အမ်ားဆႏၵအရ ေ႐ြးေကာက္ျခင္း၊ ဆံုးျဖတ္ျခင္း၊ ေဆာင္႐ြက္ လုပ္ကိုင္ျခင္း စတဲ့ နည္းစနစ္မ်ိဳးသာ သံုးရေပလိမ့္မယ္။” ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း (၁၉၁၅ ခုနွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၃ ရက္ - ၁၉၄၇ ခုနွစ္ ဇူလိုင္‌ ၁၉ ရက္) သည္ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ အမ်ိဳးသားသူရဲေကာင္း၊ေတာ္လွန္ေရးသမား၊ မ်ိဳးခ်စ္ပုဂၢိဳလ္၊ တပ္မေတာ္၏ ဖခင္ၾကီး၊ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးသမား ျဖစ္သည္။ သူ၏ ဖခင္မွာ ေ႐ွ႕ေနဦးဖာနွင့္ မိခင္မွာ ေဒၚခင္စု
ျဖစ္ၾကျပီး ထိုစဥ္အခါ ျဗိတိသွ်အိႏၵိယႏိုင္ငံတြင္ ပါဝင္ခဲ့ေသာ ျမန္မာနိုင္ငံ အလယ္ပိုင္း၊ မေကြးခရိုင္၊ နတ္ေမာက္ၿမိဳ႕တြင္
ေမြးဖြားခဲ့သည္။ သူ၏ မိဘမ်ိဳးရိုးတြင္ အဖိုးျဖစ္သူမွာ ဗိုလ္မင္းေရာင္ ျဖစ္ျပီး ၁၈၈၆ ခုနွစ္ နယ္ခ်ဲ႕ ၿဗိတိသွ်တို႔အား ေတာ္လွန္ေရး
လႈပ္ရွားမႈမ်ားတြင္ ပါဝင္ခဲ့သည္။ ေမြးခ်င္း ၉ ေယာက္အနက္ အငယ္ဆံုး ျဖစ္သည္။
Contents

* 1 အမည္
* 2 လူငယ္‌ဘဝ
* 3 ဒုတိယကမၻာစစ္‌ကာလ
* 4 ဒုတိယကမၻာစစ္ျပီးေခတ္
* 5 မိသားစု
* 6 ကေလာင္အမည္
* 7 ဘ၀နိဂံုး
* 8 ဗိုလ္ခ်ဳပ္၏ စကားမ်ား

[ျပင္ဆင္ရန္​] အမည္

ဇာတာတြင္ ပါရွိသည့္ အမည္မွာ ေမာင္ထိန္လင္း ျဖစ္သည္။ မိဘမ်ားက
အစ္ကိုျဖစ္သူ ေအာင္သန္း နွင့္ လိုက္ရန္ ေအာင္ဆန္း ဟု ေခၚခဲ့သည္။
ဒို႔ဗမာအစည္းအရံုး ဝင္ေရာက္ေသာအခါ သခင္ေအာင္ဆန္း ျဖစ္လာခဲ့သည္။
သခင္ေအာင္ဆန္း၏ ဂ်ပန္အမည္မွာ အိုမိုဒါမြန္ဂ်ိ ျဖစ္သည္။ ထိုင္းနိုင္ငံ
ဗန္ေကာက္ျမိဳ႕တြင္ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္ဝင္မ်ား ဗိုလ္အမည္ခံရာတြင္ ဗိုလ္ေတဇ
ျဖစ္လာခဲ့သည္။ တိုင္းျပည္နွင့္ လူမ်ိုးအတြက္ နိုင္ငံေရး ေဆာင္ရြက္ရာတြင္
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအမည္ ျဖင့္ထင္ရွားသည္။
[ျပင္ဆင္ရန္​] လူငယ္‌ဘဝ

သူ၏ ပညာေရးကို နတ္ေမာက္နွင့္ ေရနံေခ်ာင္းတို႕တြင္ သင္ၾကားျပီးေနာက္
ရန္ကုန္တကၠသိုလ္တြင္ ဘီေအဘြဲ႕ကို အဂၤလိပ္စာေပ၊ ေခတ္သစ္သမိုင္း ႏွင့္
နိုင္ငံေရးသိပၸံ တို႕ျဖင့္ ရယူခဲ့သည္။ သူသည္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္၏
ေက်ာင္းသားသမဂၢတြင္ အမႈေဆာင္ အဖြဲ႕ဝင္အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ျခင္း ခံခဲ့ရျပီး
၎အဖြဲ႕မွ ထုတ္ေဝေသာ အိုးေဝမဂၢဇင္းတြင္ အယ္ဒီတာအျဖစ္ ပါဝင္ခဲ့သည္။ ၁၉၃၆
ခုနွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလတြင္ ‘ငရဲ‌ေခြးႀကီး လြတ္ေနသည္’ ဟူသည့္ တကၠသိုလ္
အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအရာရွိႀကီးတစ္ဦးကို ရည္ညႊန္းထားသည့္ ေဆာင္းပါး၏
ေဆာင္းပါးရွင္အား မေဖာ္ျပမႈျဖင့္ ကိုနု(ေနာင္ သခင္နု) နွင့္ အတူ
တကၠသိုလ္မွ ထုတ္ပယ္ျခင္း ခံရသည္။ ထို႕ေၾကာင့္သမိုင္းတြင္
ေက်ာင္းသားသပိတ္ကို ျဖစ္ေပၚေစခဲ့သည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ေက်ာင္းထုတ္သည့္
အမိန္႔ကို ျပန္လည္ရုတ္သိမ္းခဲ့ရသည္။ ၁၉၃၈ ခုနွစ္တြင္
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားသမဂၢ နွင့္
ေက်ာင္းသားသပိတ္ မႏၱေလးသို႔ ကူးစက္ၿပီး ေနာက္ဖြဲ႕စည္းေသာ
ျမန္မာနိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားသမဂၢ နွစ္ရပ္လံုး၌ ဥကၠဌအျဖစ္
ေရြးခ်ယ္ျခင္းခံရသည္။ ထိုနွစ္မွာပင္ အစိုးရသည္ သူ့အား ရန္ကုန္တကၠသိုလ္
အက္ဥပေဒျပင္ဆင္ေရး ေကာ္မတီတြင္ ေက်ာင္းသားကိုယ္စားလွယ္ အျဖစ္
ေရြးခ်ယ္ခဲ့သည္။

၁၉၃၈ ခုနွစ္ ေအာက္တိုဘာလတြင္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းသည္
ေက်ာင္းသားနိုင္ငံေရးမွ အမ်ိဳးသားနိုင္ငံေရးသို႕ ကူးေျပာင္းခဲ့သည္။
ဤအခ်ိန္မွစ၍ သူသည္ ၿဗိတိသွ်ဆန္႔က်င္ေရးသမားနွင့္ ယံုၾကည္မႈျပင္းထန္ေသာ
နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရးသမား ျဖစ္ခဲ့သည္။ သူသည္ ဒို႔ဗမာအစည္းအရံုးဝင္တစ္ဦး
ျဖစ္လာေသာအခါတြင္ သခင္ (အရွင္သခင္/ဆရာ-ျမန္မာလူမ်ိုးမ်ားသည္ ဗမာျပည္၏
အရွင္သခင္/ဆရာစစ္မ်ား ျဖစ္သည္။ ကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ႕မ်ားက သူတို့သာလွ်င္
အသံုးျပဳရန္ မတရား သိမ္းပိုက္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။) တစ္ဦးပါျဖစ္လာသည္။
အသင္းႀကီးကို ၁၉၃၀ ခုနွစ္ ေမတြင္ ဖြဲ႕စည္း တည္ေထာင္ခဲ့သည္။
ဗိုလ္ခ်ုဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ အသင္းႀကီး၏ အေထြေထြ အတြင္းေရးမႈးအျဖစ္ ၁၉၄၀
ခုနွစ္ ဩဂုတ္လအထိ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ဤတာဝန္ကို ထမ္းေဆာင္စဥ္ ၁၃၀၀ ျပည့္
အေရးေတာ္ပံုဟု လူသိမ်ားသည့္ နိုင္ငံတဝန္း သပိတ္ပြဲမ်ားကို လံႈ႕ေဆာ္
ဦးေဆာင္ခဲ့သည္။ ထိုစဥ္ကပင္ ဗမာ့ထြက္ရပ္ဂိုဏ္းႀကီးအား ထူေထာင္ရာတြင္
ပါဝင္ခဲ့ျပီး ၎းအဖြဲ႕ႀကီးမွာ ဒို႕ဗမာအစည္းအရံုး၊ ျမန္မာနိုင္ငံ
ေက်ာင္းသားသမဂၢ၊ နိုင္ငံေရး ႏိုးၾကားေသာ ရဟန္းမ်ား၊ ေဒါက္တာဘေမာ္၏
ဆင္းရဲသားပါတီတို႕ကို မဟာမိတ္ ျပဳထားျခင္း ျဖစ္ျပီး သူသည္
ယင္းမဟာမိတ္အဖြဲ႕၏ အတြင္းေရးမႈး ျဖစ္လာခဲ့သည္။ သူ၏ သမိုင္းတြင္
လူအမ်ားေကာင္းစြာ မရွင္းလင္းေသာအခ်က္မွာ ၁၉၃၉ ခုနွစ္ ဩဂုတ္လတြင္ ဗမာျပည္
ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီကို ထူေထာင္ခဲ့သူ အဖြဲ႕ဝင္တစ္ဦးနွင့္ ပထမဆံုး
အေထြေထြအတြင္းေရးမႈး ျဖစ္ခဲ့ေၾကာင္းပင္ ျဖစ္သည္။ မ်ားမၾကာမီတြင္ သူသည္
ျပည္သူ့႕ ေတာ္လွန္ေရးပါတီကို ထူေထာင္ရာတြင္ ပါဝင္ခဲ့သည္။ ဒုတိယကမၻာစစ္
ျပီးေနာက္ပိုင္းတြင္ ယင္းအဖြဲ႕ကို ဆိုရွယ္လစ္ပါတီဟု
ျပန္လည္အမည္ေပးခဲ့သည္။ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ၁၉၄၀ ခုနွစ္ မတ္လတြင္
အိႏၵိယနိုင္ငံ ရမ္ဂါတြင္ က်င္းပေသာ အိႏၵိယ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္
စည္းေဝးပြဲသို႕ တက္ေရာက္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ အစိုးရသည္ ျဗိတိသွ်တို႔ကို
သခင္တို႕က ေတာ္လွန္ပုန္ကန္ရန္ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈျဖင့္ ေအာင္ဆန္းအား
ဖမ္းဝရမ္း ထုတ္ျပန္ခဲ့ရာ သူသည္ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္း
လွည့္လည္ပုန္းေရွာင္ေနခဲ့ျပီးေနာက္ဆံုးတြင္ ႏိုင္ငံရပ္ျခားသို႔
ေျပးခဲ့ရသည္။ ပထမတြင္ သူသည္ တရုတ္ျပည္သို႔သြား၍ ကြန္ျမဴနစ္တရုတ္မ်ားထံ
အကူအညီေတာင္းရန္ ရည္ရြယ္ေသာ္လည္း ဂ်ပန္စစ္တပ္မွ ျပည္သိမ္းတပ္မ်ားက သူ႔အား
အမြိဳင္ျမိဳ႕တြင္ ၾကားျဖတ္တားဆီးျပီး ဂ်ပန္ျပည္သို႔သာ သြားရန္
တိုက္တြန္းခဲ့ေလသည္။
[ျပင္ဆင္ရန္​] ဒုတိယကမၻာစစ္‌ကာလ

၁၉၄၅ ခုနွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ျမန္မာနိုင္ငံသို႔
ျပန္လာသည္။ ဖူမီမာရိုကိုနိုး အစိုးရထံမွ လက္နက္နွင့္ ေငြေၾကးေထာက္ပ့ံမႈ
ကတိကဝတ္မ်ားရလာသည္။ ထိုေနာက္ ရဲေဘာ္သံုးက်ိတ္အဖြဲ႕ဝင္မ်ားနွင့္ အတူ
စစ္သင္တန္းတက္ေရာက္ရန္ ဂ်ပန္ျပည္သို႔ ေခတၲျပန္လည္ ထြက္ခြာသြားခဲ့သည္။
၁၉၄၅ ခုနွစ္ ဒီဇင္ဘာတြင္ လွ်ိဳ႕ဝွက္ေထာက္လွမ္းေရးအဖြဲ႔ မီနာမီကီးကန္း၏
အကူအညီျဖင့္ ျမန္မာလမ္းမၾကီး(စစ္အတြင္း တရုတ္ႏိုင္ငံအား ကုန္းေၾကာင္းမွ
စစ္လက္နက္ပစၥည္းမ်ားေထာက္ပံ့ရန္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို
ျဖတ္သန္း၍ေဖာက္ထားေသာလမ္း၊ယေန႔ ရွမ္းျပည္နယ္ ႏွင့္
တရုတ္ႏိုင္ငံအားဆက္သြယ္ထားသည့္လမ္းမၾကီး)အား ပိတ္ဆို႔ရန္နွင့္
ျပည္တြင္းရွိ အမ်ိဳးသားပုန္ကန္ထၾကြမႈအား ေထာက္ပံကူညီရန္အတြက္
ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ဗိုလ္မႈးၾကီး ဆူဇူကီး၏ ဦးေဆာင္မႈျဖင့္
ဗမာ့လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ကို ထိုင္းနိုင္ငံ ဗန္ေကာက္ျမိဳ႕(ထိုအခ်ိန္တြင္
ထိုင္းနိုင္ငံမွာ ဂ်ပန္သိမ္းပိုက္မႈ ေအာက္တြင္ ရွိသည္) တြင္
ထူေထာင္ခဲ့သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ရာထူးကို ရယူခဲ့ျပီး
ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ုပ္ ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ျမိဳ႕ေတာ္ ရန္ကုန္သည္
ဂ်ပန္တို႕လက္ေအာက္သို႔ ၁၉၄၂ ခုနွစ္ မတ္လတြင္ က်ေရာက္သြားျပီး (ဒုတိယ
ကမၻာစစ္အတြင္း ျမန္မာနိုင္ငံ စစ္ဆင္ေရး၏ တစ္စိတ္တစ္ေဒသ အျဖစ္)
ဂ်ပန္စစ္ဘက္ အုပ္ခ်ုပ္ေရးအဖြဲ႔က တိုင္းျပည္ကို သိမ္းပိုက္လိုက္သည္။
ဇူလိုင္လတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ဂ်ပန္တို႔၏ဖိအားေပးမႈအရ
ဗမာ့လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ (ဘီအိုင္ေအ)အား ဗမာ့ကာကြယ္ေရးတပ္မေတာ္
(ဘီဒီေအ) အျဖစ္ ျပင္ဆင္ဖြဲ႔စည္းခဲ့ျပီး ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္အျဖစ္
ဆက္လက္ရပ္တည္ခဲ့ေသာ္လည္း ဤအၾကိမ္တြင္ ဗိုလ္မႈးၾကီးေအာင္ဆန္း
အျဖစ္သာေနခဲ့သည္။ ၁၉၄၄ ခုနွစ္ မတ္လတြင္ သူ့အား ဗိုလ္ခ်ုပ္ရာထူးသို႔
ျပန္လည္ခန္႔အပ္ခဲ့သည္။ မ်ားမၾကာမီတြင္ ဂ်ပန္နိုင္ငံသို႔
ဖိတ္ေခၚျခင္းခံရျပီး ဂ်ပန္ဧကရာဇ္မွ တက္ေနဝန္းဂုဏ္ထူးေဆာင္ ဘြဲ႕ကို
ခ်ီးျမွင့္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၃ ခုနွစ္ ဩဂုတ္ ၁ ရက္တြင္ ဂ်ပန္တို႕က
ျမန္မာနိုင္ငံအား အတုအေယာင္ ေရႊရည္စိမ္လြတ္လပ္ေရး ကိုေၾကညာေပးခဲ့သည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအား စစ္ဝန္ၾကီးအျဖစ္ ခန္႔အပ္ျပီး ၄င္း၏
တပ္မေတာ္ကိုလည္း ဗမာ့အမ်ိဳးသားတပ္မေတာ္ (ဘီအင္ေအ)ဟု
ေျပာင္းလဲေခၚေဝၚခဲ့သည္။ သူ၏ ဂ်ပန္တို႕နွင့္ ပူးေပါင္းမႈမွာၾကာၾကာမခံေပ။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ဂ်ပန္မ်ားေျပာသည့္ လြတ္လပ္ေရးဆိုသည္ကို
သံသယဝင္လာသည္။ ဗမာလူမ်ိဳးမ်ားအေပၚ ဆက္ဆံသည့္ ဆက္ဆံေရးကိုလည္း
မနွစ္ျမိဳ႕ေပ။ ဂ်ပန္တပ္မ်ားမဝင္ေရာက္မီကပင္ ဖက္ဆစ္တို႕၏ အႏၱရာယ္ကို
ၾကိဳတင္သတိေပးခဲ့သည့္ ကြန္ျမဴနစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားျဖစ္ေသာ
သခင္သန္းထြန္းနွင့္ သခင္စိုးတို႔၏ အကူအညီျဖင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္
ဂ်ပန္မ်ားအား တိုက္ထုတ္ရန္ အိႏၵိယျပည္ရွိ ျဗိတိသွ်အာဏာပိုင္မ်ားနွင့္
တိတ္တဆိတ္ ဆက္သြယ္ခဲ့ျပီး လွ်ိဳ႕ဝွက္အစီအစဥ္မ်ားကို ေရးဆြဲခဲ့သည္။ ၁၉၄၅
ခုနွစ္ မတ္လ ၂၇ ရက္တြင္ သူသည္ ဘီအင္ေအတပ္ကို ဦးေဆာင္၍
ဂ်ပန္က်ဴးေက်ာ္သူမ်ားအား မဟာမိတ္တို႔နွင့္ ပူးေပါင္းကာ
တိုက္ထုတ္ခဲ့ေလသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ မတ္လ ၂၇ ရက္ေန႔ကို ေတာ္လွန္ေရးေန႔ဟု
သတ္မွတ္ခဲ့ျပီး ေနာင္တြင္ စစ္အစိုးရမွ တပ္မေတာ္ေန႕ဟု
ေျပာင္းလဲေခၚတြင္ခဲ့ေလသည္။
[ျပင္ဆင္ရန္​] ဒုတိယကမၻာစစ္ျပီးေခတ္

‌ျဗိတိသွ်မ်ား ျပန္လည္ဝင္ေရာက္လာ၍ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတစ္ခုကို
ဖြဲ႔စည္းတည္ေထာင္ခဲ့ျပီး ေနာက္ ဖက္ဆစ္ဆန္႔က်င္ေရးအဖြဲ့ကို
ညီညြတ္ေသာတပ္ေပါင္းစုအျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းဖြဲ႔စည္းခဲ့ရာတြင္ ဘီအင္ေအ၊
ကြန္ျမဴနစ္၊ ဆိုရွယ္လစ္မ်ား ပါဝင္ၾကျပီး ၁၉၄၄ ခုနွစ္ ဩဂုတ္လတြင္
‘ဖက္ဆစ္ဆန္႔က်င္ေရး ျပည္သူ႔လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ႔ၾကီး’ (ဖဆပလ) အျဖစ္
အသစ္ျပန္လည္ဖြဲ႔စည္းခဲ့သည္။ ဗမာ့အမ်ိုးသားတပ္မေတာ္ကိုလည္း
မ်ိဳးခ်စ္ဗမာ့တပ္မေတာ္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲဖြဲ႔စည္းခဲ့၍ ဂ်ပန္မ်ားကို
တိုက္ထုတ္ျပီးေနာက္ တျဖည္းျဖည္းဖ်က္သိမ္းခဲ့သည္။ ၁၉၄၅ ခုနွစ္ စက္တင္ဘာလက
သီရိလကၤာတြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ကႏၵီအစည္းအေဝးမွ သေဘာတူညီခ်က္မ်ားအရ
မ်ိဳးခ်စ္ဗမာ့တပ္မေတာ္သားမ်ားအား ျဗိတိသွ်တပ္မေတာ္ေအာက္ရွိ
ဗမာ့တပ္မေတာ္ေအာက္သို႔ သြတ္သြင္းယူခဲ့သည္။ စစ္ျပန္ရဲေဘာ္အခ်ိဳ႕ကို
ျပည္သူ့ရဲေဘာ္တပ္အျဖစ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္တြင္
အရန္အင္အားျဖင့္ ဖြဲ႔ထားျပီး လူျမင္ကြင္းတြင္ ေျဗာင္က်က်
စစ္ေရးေလ့က်င့္ခဲ့ၾကရာ ျဗိတိသွ်အာဏာပိုင္မ်ား၏ အစပိုင္းက
မလိုက္ေလ်ာလိုမႈမ်ားကို ျပယ္ေစခဲ့ဟန္တူ၏။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအား
ဗမာ့တပ္မေတာ္၏ ဒုတိယစစ္ေဆးေရးမႈးရာထူးကို ကမ္းလွမ္းခဲ့ေသာ္လည္း
အရပ္သားနိုင္ငံေရးသမား ဘဝကို သာ ေရွြးခ်ယ္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၆ ခုနွစ္
ဇန္နဝါရီလတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ဖဆပလ အဖြဲ႔၏ ဥကၠဌ အျဖစ္ လြန္ခဲ့ေသာ
ေအာက္တိုဘာက ျမန္မာျပည္ အရပ္ဘက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးျပန္လည္ ထူေထာင္ျပီးေနာက္
ခန္႔အပ္ျခင္းခံရသည္။ စက္တင္ဘာလတြင္ ျမန္မာနိုင္ငံ အမႈေဆာင္ေကာင္စီ၏ ဒုတိယ
ဥကၠဌ အျဖစ္ ျဗိတိသွ်ဘုရင္ခံအသစ္ ဆာဟူးဘတ္ရန႔္မွ ခန္႔ထားျခင္းခံရျပီးေနာက္
ကာကြယ္ေရးနွင့္ နိုင္ငံျခားေရးရာတို့ကို တာဝန္ေပးအပ္ခဲ့သည္။ ရန္႔ နွင့္
ေမာင္ဘတ္တန္တို႔သည္ ယခင္ဘုရင္ခံခ်ဳပ္ေဟာင္း ဆာေဒၚမန္စမစ္နွင့္
ဝင္စတန္ခ်ာခ်ီတို႔က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအား ‘သစၥာေဖာက္
သူပုန္ေခါင္းေဆာင္’ ဟု သမုတ္ခဲ့သည္ကို လက္မခံခဲ့ေပ။ ဖဆပလ အဖြဲ႔တြင္လည္း
ကြန္ျမဴနစ္မ်ားနွင့္ အမ်ိဳးသားေရးနွင့္ ဆိုရွယ္လစ္ကို ဦးေဆာင္သည့္
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတို႔ အၾကားကြဲၾကရာမွ အမႈေဆာင္ေကာင္စီတြင္
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေနရာယူသည္ကို အေၾကာင္းျပဳျပီး ဖဆပလ အဖြဲ႔မွ
သခင္သန္းထြန္းနွင့္ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ တို႔ကို ထုတ္ပစ္ခဲ့သည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ လံုးလံုးလ်ားလ်ားျဖစ္ေနျပီ
ျဖစ္ေသာ္လည္း ျငင္းပယ္ႏိုင္သည့္ ဗီတိုအာဏာမွာ
ျဗိတိသွ်၏လက္တြင္ရိွေနေသးသည္။ ၁၉၄၇ ခုနွစ္ ဇန္နဝါရီ ၂၇ ရက္တြင္
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနွင့္ ျဗိတိသွ် ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ကလီမင့္အက္တလီ တို႔သည္
လန္ဒန္ျမိဳ႕တြင္ တစ္နွစ္အတြင္း ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးကို ေပးရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း
သေဘာတူစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့ျခင္းျဖင့္ သူသည္ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးကို တာဝန္ခံ
ရယူေပးခဲ့သူ ျဖစ္လာေတာ့သည္။ နယူးေဒလီျုမိဳ႕၌ တစ္ေထာက္ရပ္နားစဉ္
သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတြင္ သူက ျမန္မာတို႔သည္ အၾကြင္းမဲ့လြတ္လပ္ေရးကို
လိုလားေၾကာင္း ဓနသဟာယ အဆင့္ကို မလိုလားေၾကာင္း ဤအေျခအေနကို ရရွိရန္
အၾကမ္းဖတ္သည့္နည္း သို႔မဟုတ္ မဖက္သည့္နည္း သို႔မဟုတ္ နွစ္နည္းစလံုးကို
အသံုးျပဳရန္တြန္႔ဆုတ္ေနမည္ မဟုတ္ေၾကာင္းနွင့္ အဆံုးသတ္တြင္ သူသည္
အေကာင္းဆံုးျဖစ္လာရန္ ေမွ်ာ္လင့္ထားေသာ္လည္း အဆိုးဆံုးကိုလည္း
ရင္ဆိုင္ရန္ျပင္ဆင္ထားေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။ အခ်ိဳ႕က သူ့အား
ကရင္လူမ်ိဳးတို႔အား ျဗိတိသွ်တို႔အေပၚတြင္သစၥာရွိမႈ၊ ဂ်ပန္နွင့္
ဘီအိုင္ေအတပ္မ်ားကို ျပန္လည္တိုက္ခိုက္မႈတို႔ကို အေၾကာင္းျပဳ
နွိပ္ကြပ္ခဲ့ျခင္းနွင့္ ပတ္သတ္၍ တာဝန္ရွိသည္ဟု ယူဆၾကသည္။ ေဒၚမန္စမစ္သည္
ဖဆပလ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ လန္ဒန္သို႔ လာေရာက္ရန္ ကိစၥကို ျငင္းပယ္ခဲ့ျပီး
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအား စစ္အတြင္းက သူၾကီးတစ္ဦးကိုကြက္မ်က္မႈနွင့္
အေရးယူရန္ ၾကိဳးစားအားထုတ္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၇ ခုနွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၂ ရက္တြင္
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ အျခားတိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္မ်ားနွင့္ အတူ
ပင္လံုညီလာခံတြင္ စည္းလံုးညီညြတ္ေရးေဖာ္ေဆာင္သည့္သက္ေသအျဖစ္
ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့သည္။ ဧျပီတြင္ ဖဆပလသည္
တိုင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္ေရြးေကာက္ပြဲၾကီးတြင္ ေနရာ ၂၀၂ ေနရာအနက္ ၁၉၆
ေနရာကို ရရွိ အနိုင္ယူခဲ့သည္။ ဇူလိုင္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္
ျမန္မာနိုင္ငံ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးအတြက္ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားကို ရန္ကုန္ရွိ
`ဆိုရန္တာဗီလာ´တြင္ က်င္းပခဲ့သည္။

လြတ္လပ္ေရး မရမီ လအနည္းငယ္အလို ၁၉၄၇ ခုနွစ္ ဇူလိုင္ ၁၉ ရက္တြင္
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနွင့္ အတူ သူ၏ အစ္ကို ဦးဘဝင္း အပါအဝင္
အသစ္ဖြဲ႔စည္းထားေသာ ကက္ဘိနက္ဝန္ၾကီး ေျခာက္ဦးတို႔ႏွင့္အတူ လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္
ခံခဲ့ၾကရသည္။ လုပ္ၾကံမႈမွာ သူ၏ ျပိဳင္ဘက္ျဖစ္သူ ဂဠဳန္ဦးေစာ ၏ လက္ခ်က္ဟု
ယူဆရေသာ္လည္း ဦးေစာ၏ တရားခြင္စစ္ေဆးခ်က္မ်ားမွာ သံသယ ျဖစ္စရာမ်ား
ေတြ႔ရွိခဲ့သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း လုပ္ၾကံခံခဲ့ရေသာ္လည္း ထိုစဥ္က
လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနေသာ ဦးႏုက
တိုင္းျပည္လြတ္လပ္ေရးၾကိဳးပမ္းမႈမ်ားကို
အရွိန္မပ်က္ဆက္လက္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သျဖင့္ ၁၉၄၈ ခုနွစ္ ဇန္နဝါရီလ ၄ ရက္တြင္
ျမန္မာနိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးရ ရွိခဲ့သည္။
[ျပင္ဆင္ရန္​] မိသားစု

၁၉၄၂ ခုနွစ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီး
တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနစဥ္တြင္ ေဒၚခင္ၾကည္္ႏွင့္ ထိမ္းျမားခဲ့သည္။
တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပင္ ေဒၚခင္ၾကည္၏ ညီမျဖစ္သူမွာ ကြန္ျမဴနစ္
ေခါင္းေဆာင္သခင္သန္းထြန္းႏွင့္ အေၾကာင္းပါခဲ့ေလသည္။ ေအာင္ဆန္းဦး၊
ေအာင္ဆန္းလင္း၊ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္စသည့္ သား(၂)ေယာက္၊ သမီး(၁)ေယာက္
ထြန္းကားခဲ့သည္။သူ၏ ဒုတိယေျမာက္ သားျဖစ္သူ ေအာင္ဆန္းလင္းမွာ ၈ နွစ္သား
အရြယ္တြင္ ေနအိမ္ျခံ၀န္း အတြင္းရွိ ေရကန္၌ ေရနစ္ေသဆံုးခဲ့သည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ အငယ္ဆံုး သမီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ယခုအခါ
အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကို ေခါင္းေဆာင္လ်က္ရွိသည္။ သားအၾကီးဆံုး
ျဖစ္သူ ဦးေအာင္ဆန္းဦးမွာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံတြင္ အလုပ္လုပ္လ်က္ရွိသည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ ဇနီးေဒၚခင္ၾကည္သည္ ၁၉၈၈ ခုနွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၂၇ ရက္တြင္
ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။
[ျပင္ဆင္ရန္​] ကေလာင္အမည္

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ သူရိယ မဂၢဇင္းတြင္ အညာသားေလး ကေလာင္နာမည္ႏွင့္ စာေရးသားသည္။
[ျပင္ဆင္ရန္​] ဘ၀နိဂံုး

၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဇူလုိင္လ ၁၉ ရက္ေန႔တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ အတြင္းဝန္မ်ား႐ံုး၌
ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း တကြ ႏုိင္ငံေရးတြင္ အလြန္ အေရးပါေသာ ေခါင္းေဆာင္ႀကီး
ကုိးဦး လုပ္ၾကံျခင္းခံခဲ့ရျပီး က်ဆံုးခဲ့သည္။
[ျပင္ဆင္ရန္​] ဗိုလ္ခ်ဳပ္၏ စကားမ်ား

* ဗမာက တစ္မ်ိဳး ၊ ကရင္က တစ္ဖံု ၊ ရွမ္း ၊ ကခ်င္ ၊ ခ်င္းတို႔က
တစ္ျခား အကြဲကြဲ အျပားျပား လုပ္ေနၾကရင္ အက်ိဳးရွိမွာ မဟုတ္ဘူး ။ စုေပါင္း
လုပ္မွသာ အက်ိဳး ရွိႏိုင္မယ္။

(၁၉၄၇ ၊ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၁ ရက္ ၊ ပင္လံုမိန္႔ခြန္း)

* လူႀကီးဆုိတာ အသက္ႀကီးတာကို ဆိုလိုတာလား ။ မဟုတ္ဘူး ။
အသက္မႀကီးေပးမယ့္ လုပ္တဲ့ အလုပ္ႀကီးရင္ လူႀကီးပဲ။

(၁၉၄၄ ၊ မတ္ ၁၄ ၊ ဗိုလ္သင္တန္း ေက်ာင္းဆင္းမိန္႔ခြန္း)

* ေဟ့ ... ေသလဲ ဗမာပီပီ ဇာတိမာန္ႏွင့္ ေသႀကပါ .. ရန္သူကို
မိမိလက္အားေနရင္ လက္ႏွင့္ထိုး၊ ေၿခအားေနရင္ ေၿခနဲ႔ကန္ပါ ..။ ေနာက္ဆံုး
ပါးစပ္အားေနလွ်င္ ပါးစပ္ႏွင့္ ကိုက္ၿပီးမွ ရဲရဲေသၿပလိုက္ႀကတာေပါ့ ...။

(ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္တို႔ ေဟနန္ကြၽန္းတြင္
ဂ်ပန္မ်ားက စစ္ပညာသင္ေပးေနႀကစဥ္ ဂ်ပန္တို႔က ၄င္းတို႔အား
အားလံုးေဖ်ာက္ဖ်က္မည့္ အေၿခအေနမ်ိဳးကို ႀကံဳေတြ႔ေနႀကရစဥ္)

* ရဲေဘာသံုးက်ိပ္ဟာ ႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႔ တဖြဲ႔တည္း မဟုတ္ပဲ
သခင္ဂိုဏ္းႀကီးႏွစ္ခုၿဖစ္တယ္၊ အနာဂါတ္ လြတ္လပ္ေရးတိုက္ပြဲမွာ ဒီသံုးက်ိပ္
ညီညြတ္ဖို႔ လိုတယ္။ ဒါမွ လူငယ္မ်ားၿဖစ္တဲ့ သခင္ဂိုဏ္း ႏွစ္ဂိုဏ္းလံုး
ညီညြတ္မယ္။ ဒါမွ လူမ်ားစုကို ကိုယ္စားၿပဳမဲ့လူေတြ တကယ္လဲ အလုပ္လုပ္ႀကမဲ့
လူငယ္ေတြ ညီညြတ္မယ္။ ဒါမွ လြတ္လပ္ေရးတိုက္ပြဲဟာ ခုိင္မာေတာင့္တင္းမယ္။

* စစ္ထြက္ႀကတာေပါ့၊ ေရွးေရွးတုန္းက ဗမာ့တပ္ေတြ စစ္ထြက္ႀကတာ
တနသာၤရီကို ေလွႀကီးေတြနဲ႔ ေရေႀကာင္းလႊင့္ႀကေတာ့ တခ်ိဳ႕က
ေရေႀကာင္းမွားၿပီး ရခိုင္ၿပည္ဘက္ ေရာက္လိုေရာက္ၿဖစ္ႀကတာပဲ၊ ဒါေပမဲ့
ေရာက္တဲ့ေနရာက ဆက္ၿပီး ၿဖစ္သလို လုပ္ႀကတာေပါ့ ... ။

(ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတို႔ ယိုးဒယားတြင္ တပ္မ်ားစုႀကၿပီး
တပ္စစ္ေႀကာင္း အသီးသီးထြက္ရန္ စီစဥ္ႀကစဥ္ ဖာပြန္စစ္ေႀကာင္း ခ်ီတက္ရန္
တာ၀န္က်သူ ဗိုလ္ေက်ာ္ေဇာက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအား ကန္ေတာ့ေသာအခါ)

* ခင္ဗ်ားတို႔ရႊာကို ေရွးယခင္တုန္းက ယံုမိတယ္၊ ဘာ့ေႀကာင့္လဲဆိုေတာ့
ဆရာစံထတုန္းကလဲ ထထႀကြႀကြရိွတဲ့ ရြာတရြာလို႔ အသိအမွတ္ၿပဳခဲ့တယ္၊ မွင္နီ
အ၀ိုင္းခံခဲ့ရတယ္၊ ခုေတာ့ က်ဳပ္အထင္ႀကီးသေလာက္ မဟုတ္တာ ေတြ႔ရတယ္ ...။

(ပဲခူးခရိုင္ ေ၀ါအပိုင္ အညာစုရြာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေရာက္၍၊
ရဲေဘာ္ ၃၇ ေယာက္စုရန္ေၿပာရာ ရပ္ရြာထဲက တုတ္တုတ္မလွဳပ္ႀက၍
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက)

ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးသမိုင္းနဲ႔ ေအာင္ဆန္းေန႔
ေမာင္စြမ္းရည္

ဗမာျပည္မွာ `ေအာင္ဆန္းေန႔´ ရယ္လို႔ေတာ့ သတ္မွတ္ထားတာမရွိေသးပါဘူး။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းေမြးေန႔ကိုေတာ့ `ကေလးမ်ားေန႔´ ရယ္လို႔
သတ္မွတ္ထားရွိပါတယ္။ ေဖေဖာ္၀ါရီ
(၁၃) ရက္ေန႔။ ကေလးမ်ားေန႔ပါ။

ဗမာျပည္၊ ဗမာလူမ်ဳိးတု႔ိရဲ႕ အစဥ္အလာမွာ ကေလးေတြကို သိပ္ၿပီးေနရာေပးတဲ့
အစဥ္အလာ မရွိပါဘူး။ `ကေလးဟာ ကေလးေနရာမွာေနရတယ္။ ကေလးဆိုတာ လူႀကီးေတြထဲ
၀င္မ႐ႈတ္ ရဘူး´ ဆ္ိုၿပီး ကန္႔သတ္ထားတာေတြရွိပါတယ္။ `သူ႔ေနရာႏွင့္သူ´
ဆိုတဲ့စကားရွိေပမယ့္ ကေလးလည္း အသိဥာဏ္ႏွင့္လူပဲမို႔ ေနရာတကာ
ခြဲျခားႏွိမ္ခ်တာမ်ဳိးေတြ မရွိသင့္ပါဘူး။ လူႀကီးမိဘကို ႐ိုေသရမယ္ ဆိုသလို
ကေလးမ်ားကိုလည္း ေလးစားရပါလိမ့္မယ္။ ယေန႔လူငယ္ ေနာင္၀ယ္လူႀကီးလို႔
ဆရာေဇာ္ဂ်ီက စာဖြဲ႔စီဖူးတယ္။ အဂၤလိပ္ကဗ်ာဆရာႀကီး ၀ီလွ်ံေ၀ါ့စ္၀ပ္သ္က
ကေလးဆုိတာလူႀကီးရဲ႕ဖခင္လို႔ စာဖြဲ႔ဖူးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ကေလးေတြကိုလည္း
ႏွိမ့္ခ်ခြဲျခားတာမ်ဳိး မလုပ္ဘဲ သူ႔သိကၡာနဲ႔သူ ေလးစားခ်ီးေျမႇာက္ၿပီး
ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ၾကရပါမယ္။ လူမ်ဳိးတမ်ဳိးရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈအဆင့္အတန္းကို
ကေလးျပဳစုပ်ဳိးေထာင္မႈနဲ႔ မွတ္ေက်ာက္တင္ၾကည့္လို႔ ရေကာင္း ပါတယ္။

ဗမာျပည္မွာ ကေလးမ်ားေန႔အျဖစ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ ေမြးေန႔ကို
သတ္မွတ္ထားတယ္။ ကေလးမ်ားေန႔ရယ္လို႔ သတ္မွတ္ရာမွာ ေအာင္ဆန္းေမြးေန႔ထက္
သင့္ေတာ္တဲ့ေန႔မရွိပါဘူး။ အဲဒီ့ေန႔မွာ လူႀကီးမိဘဆရာသမားေတြက ေအာင္ဆန္းေခၚ
ထိန္လင္းေလးရဲ႕ငယ္စဥ္ဘ၀က စာႀကိဳးစားပံု၊ ႐ိုးသားေျဖာင့္မတ္ပံု
အေၾကာင္းအရာေလးေတြကို ေျပာျပၾကတယ္။ တျခား လိမၼာေရးျခားရွိဖြယ္
ပံုတိုပတ္စေတြကို ဆရာမိဘေတြက ေျပာျပတဲ့အျပင္ ကေလးေတြအတြက္
ကဗ်ာရြတ္ဆိုပြဲ၊ ပံုေျပာၿပိဳင္ပြဲ၊ ကပြဲ၊ ေျပးပြဲၿပိဳင္ပြဲေတြလည္း
အထူးစီစဥ္ေပးၾကရတယ္။ ဆိုေတာ့ ေအာင္ဆန္း `စြန္႔´ မွ `စား´ ရတဲ့ စစ္ဗိုလ္
စစ္သားေတြက ေအာင္ဆန္းဆိုတဲ့ နာမည္ကို မၾကားခ်င္၊ မၾကားရဲလို႔
မၾကားရေအာင္ဘဲ လုပ္ေနၾကပါေတာ့တယ္။ လူမ်ဳိးႀကီး၊ လူယဥ္ေက်းတုိ႔ ဟာ
ႏိုင္ငံထူေထာင္ခဲ့သူ အာဇာနည္ေတြရဲ႕ေက်းဇူးကို မေမ့ၾကရဘူး။
ဗုဒၶဘာသာတရားမွာလည္း `ပူေဇာ္ထိုက္သူ၊ ပူေဇာ္မူ မွတ္ယူမဂၤလာ´ လို႔
ရွိပါတယ္။ အခုေတာ့ ဒါေတြေမွးမွိန္ကုန္ပါၿပီ။
ဒါဆိုရင္ တိုင္းျပည္နိမ့္က်ပ်က္စီးတဲ့ လကၡဏာတခုပါပဲ။

ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးသမိုင္းကိုေျပာရင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနာမည္မပါဘဲ
ေျပာလို႔မရပါဘူး။ ဗမာျပည္ႀကီးအေၾကာင္းေျပာရင္
ဧရာ၀တီျမစ္ႀကီးအေၾကာင္းမပါရင္ မၿပီးသလိုပါဘဲ။ ဒုတိယ ေကာလိပ္သပိတ္ (၁၉၃၆)၊
တတိယေကာလိပ္သပိတ္ (၁၉၃၈)၊ တကၠသိုလ္သမဂၢသမိုင္း၊ ဗမာ ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ
ေက်ာင္းသားသမဂၢသမိုင္း၊ ဒို႔ဗမာအစည္းအ႐ံုးသမိုင္း၊
ကြန္ျမဴနစ္ပါတီသမိုင္း၊ ဖဆပလ သမိုင္း၊ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္သမိုင္း၊
တပ္မေတာ္သမိုင္း၊ ျပည္ေထာင္စုေန႔သမိုင္း၊ လြတ္
လပ္ေရးေန႔သမိုင္းစတဲ့ အေရးတႀကီး ဗမာ့သမိုင္း၀င္အေရးအခင္းေတြမွာ
ကိုေအာင္ဆန္း၊ သခင္ ေအာင္ဆန္း၊ ဗိုလ္ေအာင္ဆန္းဆိုတဲ့ ေရွ႕ဆံုးက
ပါ၀င္ဦးေဆာင္ခဲ့သူမဟုတ္ပါလား။ ဒါေပမယ့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕
အတၳဳပၸတိၱဆိုတာ ဒီေန႔အထိ အခိုင္အမာမရွိခဲ့။ သမိုင္းျပဳစုေရး ပညာရွင္
အဖြဲ႔အမ်ဳိးမ်ဳိး၊ အထပ္ထပ္ဖြဲ႔ၿပီး
စစ္အစိုးရေတြေရးခိုင္းခဲ့တဲ့သမိုင္းစာအုပ္ေတြ ေတာင္ပံုရာပံု
ရွိလာခဲ့ေပမယ့္ တပ္မေတာ္ဖခင္၊ လြတ္လပ္ေရးဖခင္၊
ျပည္ေထာင္စုဖခင္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ အတၳဳပၸတၱိကို တခါမွ ေလးေလးစားစား
မေရးခိုင္းခဲ့တဲ့အျပင္ ေအာင္ဆန္းဓာတ္ပံု၊ ေအာင္ဆန္း
ဂူဗိမာန္အေလးျပဳသူေတြကိုေတာင္မွ ရာဇ၀တ္သားလို
ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ေနတဲ့အဆင့္အထိ အျဖစ္ဆိုးေနၿပီဆိုေတာ့ ဒီျပည္သူေတြေလာက္
ဒီစစ္အစိုးရကို ခံျပင္းေနတာမ်ဳိး ရွိမွာေတာင္ မဟုတ္ပါဘူး။

ကေလးေတြကို ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ရာမွာ အာဇာနည္သူရဲေကာင္းေတြရဲ႕ အတၳဳပၸတၱိဆိုတာ
အလြန္ အေရးႀကီးပါတယ္။ အလြယ္အခက္၊ အက်ဥ္းအက်ယ္ အရြယ္အမ်ဳိးမ်ဳိး
ေရးသားထုတ္ေ၀ ေပးၾက ရပါတယ္။ ကေလးေတြကို မွန္တာလုပ္ ဟုတ္တာေျပာရမယ္။
လိမၼာရမယ္စသျဖင့္ေျပာတာထက္ အားက်စရာ အတုယူစရာပံုျပင္၊
အတၳဳပၸတၱိေလးေတြနဲ႔ေျပာရတာ ပိုေအာင္ျမင္တယ္။ ဗမာျပည္မွာ ေအာင္ဆန္းလိုလူမွ
အားက်အတုမယူရရင္ ဘယ္သူ႔ကို ယူရမလဲ။

ဆရာႀကီးသခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္း အေနနဲ႔ေျပာရရင္ သခင္ေအာင္ဆန္းဆိုတာ သူ႔တပည့္၊
သူ႔သားပါ။ ဒါေပမယ့္ သူ႔တပည့္လုပ္ႀကံခံရလို႔ က်ဆံုးေတာ့ ဂူပုထိုးတည္ၿပီး
ကန္ေတာ့ခ်င္တယ္လို႔ စာဖြဲ႔ခဲ့ တာပါ။
`ေၾသာ္ - တပည့္အရင္းေတြမို႔
က၀ိမတင္းႏိုင္ဘုကြဲ႔
သတိကင္းကာ မ်က္ရည္က်က်ၿပီး
ခက္ကၿပီ လက္ဆည္မရႏိုင္ဘု၊
ေသာကဘေလာင္ဆူေတာ့ …´ စသျဖင့္ ငိုေႂကြးၿပီး၊
`႐ုပ္အက်န္ ခုႏွစ္ေလာင္းရယ္ႏွင့္၊
အလြန္ေကာင္းစြာ ကမၻာတည္မည့္
အာဇာနည္ဗိမာန္ ပုထိုးကိုျဖင့္၊
ပါရမီ အဓိ႒ာန္တမ်ဳိးရယ္ႏွင့္၊
ရွိခိုးကာ ဆရာကန္ေတာ့ခ်င္ရဲ႕ …´ လို႔ တပည့္ေတြကိုေနာက္ဆံုးပူေဇာ္ခဲ့လုိက္ပါတယ္။

အမ်ဳိးသားစာဆုိႀကီး ဆရာေဇာ္ဂ်ီရဲ႕ ကဗ်ာဆုိရင္လည္း ေက်ာင္းေတြ၊ အိမ္ေတြမွာ မွန္ေဘာင္
သြင္းၿပီး ခ်ိတ္ဆြဲထားသင့္ပါတယ္။

သခင္ေအာင္ဆန္းတရား
(ေဇာ္ဂ်ီ)

ငါ့ညီေျပာင္၀င္း၊ ေမာင္သစ္ဆင္း၊
မင္း၏သားငယ္၊ မင္းသက္လွယ္ကို
အဘယ္တရားေဟာမည္နည္း။

ဆန္း၏ သတၱိ၊
ဆန္း၏ သမာဓိ၊ ဆန္း၏ ပညာ၊
ေဟာစရာကား အလြန္မ်ား၏။
မင့္သားအရြယ္၊ သက္ႏွစ္ဆယ္တြင္
လူငယ္ေအာင္ဆန္း၊ သူ႔အစြမ္းကို
ပန္းေကာင္းတပြင့္၊ ပန္ဆင္တင့္သို႔
မင့္သား၊ သိေစခ်င္လွ၏။

သူ႔အစြမ္းကား၊ အျခားမဟုတ္
အအုပ္ခ်ဳပ္ခံ၊ မ်ဳိးျခားဒဏ္မွ
ျမန္မာလြတ္လမ္း၊ ခရီးၾကမ္း၀ယ္
ဗန္းျပအလွ၊ ပကာသနကို
ျပာက်ေလာင္ၿမိဳက္၊ သူမီးကိုက္၏။
ေခတ္လိုက္စာညီ၊ ေခတ္မီပညာ
ႀကံဳရာဘ၀၊ မုကလံုေလာက္
ခံၿမိဳ႕ေဆာက္၏။

ထို႔ေနာက္တဆင့္၊ မိုးထိလြင့္ေအာင္
႐ိုးက်င့္ျမင့္ႀကံ၊ သူ႔အလံတည့္
ပ်ံတလူလူ၊ သူထူခဲ့ေၾကာင္း
ေခါင္းေဆာင္သေဘာ
မင့္သားေခ်ာကို၊
ေျပာလိုက္ပါဘိ၊ ေဟာပါဘိ … တဲ့
ဆရာေဇာ္ဂ်ီက သူ႔ညီအရြယ္ သူ႔ေခါင္းေဆာင္ကို (၁၉၃၆)
ကစၿပီးေက်ာင္းသားဘ၀တည္းက အားထားေလးစားခဲ့ပါတယ္။ ဗမာလူယဥ္ေက်းတို႔သာ
ပူေဇာ္ထိုက္သူကို ပူေဇာ္တတ္ၾက ပါေစသတည္း။
Rest of your post